សន្ទរកថា និងសេចក្តីអធិប្បាយ សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត អញ្ជើញជាអធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ ក្នុងពិធី «សម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោ »

ឯកឧត្តម លោកជំទាវ សមាជិក សមាជិកា ព្រឹទ្ធសភា រដ្ឋសភា និងរាជរដ្ឋាភិបាល;

ឯកអគ្គរាជទូត ឯកអគ្គរដ្ឋទូត និងតំណាងអង្គទូតនានា ប្រចាំកម្ពុជា;

លោកអ្នកឧកញ៉ា ពុង ឃាវសែ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលក្រុមហ៊ុន OCIC;

គណៈអធិបតី ភ្ញៀវកិត្តិយស បណ្ដាដៃគូវិនិយោគ អង្គពិធីទាំងមូល និងបងប្អូនជនរួមជាតិ ជាទីរាប់អាន!

ថ្ងៃនេះ, ខ្ញុំពិតជាមានសេចក្ដីសោមនស្ស ដែលបានមកចូលរួមក្នុង «ពិធីសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោ» ដ៏អធិកអធម នាពេលនេះ។ រាជរដ្ឋាភិបាល មន្ដ្រីរាជការ, កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ក៏ដូចជាប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេស, ពិតជាមានមោទនភាពក្រៃលែង ចំពោះអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោ ដែលជាសមិទ្ធផលសាធារណៈថ្មីមួយទៀត ដើម្បីសម្រួលដល់ការដឹកជញ្ជូន និងការធ្វើដំណើរតាមផ្លូវអាកាស ក៏ដូចជាតភា្ជប់កម្ពុជា ជាមួយសកលលោកទាំងមូល។

អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោ ដែលកំពុងប្រកាសដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការនាពេលនេះ និងអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិសៀមរាប-អង្គរ ដែលត្រូវបានប្រកាសដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ នាថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២៣ សបញ្ជាក់អំពីការរីកចម្រើននៃសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចជាតិលើគ្រប់វិស័យ, ជាពិសេស វិស័យដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវអាកាស ដែលបាន និងកំពុងតភ្ជាប់កម្ពុជាជាមួយបណ្តាប្រទេសនានា ក្នុងតំបន់ និងសកលលោក កាន់តែធំទូលាយជាងមុន ស្របតាមគោលនយោបាយ «បើកចំហជើងមេឃ» របស់រាជរដ្ឋាភិបាល។

គួររម្លឹកផងដែរថា ការស្ថាបនាអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោនេះ គឺជាគំនិតផ្តួចផ្តើម ប្រកបដោយចក្ខុវិស័យ​វែងឆ្ងាយរបស់ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធសាស្រ្តអភិវឌ្ឍទិសនិរតីនៃប្រទេសកម្ពុជា, រួមមាន ខេត្តកណ្ដាល តាកែវ កែប និងកំពត, ដោយបានគិតគូរគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ, ទាំងទិដ្ឋភាពយុទ្ធសាស្រ្ត, បច្ចេកទេស និងថវិកា។ ក្នុងន័យនេះ, រាជរដ្ឋាភិបាល, មន្ដ្រីរាជការ, កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេស សូមដឹងគុណ និងសូមចងចាំជានិច្ច នូវគុណូបការៈនេះ, ជាពិសេស សូមតបស្នងសងគុណវិញ ដោយការបន្តរួមគ្នាការពារសន្តិភាព, ថែរក្សាស្ថិរភាពនយោបាយ, ពង្រឹងសន្តិសុខសាធារណៈ និងពូនជ្រំសមិទ្ធផលនៃការអភិវឌ្ឍសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចជាតិ សំដៅរុញច្រាននាវាកម្ពុជា ឆ្ពោះទៅកាន់វិបុលភាព និងក្តាប់មកវិញនូវមោទនភាពជាតិ ដូចសម័យមហានគរ។

ឆ្លៀតឱកាសនេះ, ខ្ញុំសូមកោតសរសើរ និងវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះ ឯកឧត្តម ម៉ៅ ហាវណ្ណាល់ និងលោកអ្នកឧកញ៉ា ពុង ឃាវសែ ក៏ដូចជា ថ្នាក់ដឹកនាំ និងបុគ្គលិកគ្រប់ជាន់ថ្នាក់របស់រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរស៊ីវិល និងក្រុមហ៊ុនវិនិយោគទុនអាណិកជនកម្ពុជា (OCIC) ជាពិសេស ក្រុមហ៊ុន ខេមបូឌា អ៊ែរផត អ៊ិនវេសមិន ឯ.ក (Cambodia Airport Investment Co., Ltd.) ដែលបានសហការជិតស្និទ្ធ ក្នុងការប្រឹងប្រែងជំរុញ និងពន្លឿនការសាងសង់, ជាពិសេសការត្រៀមលក្ខណៈ របស់ថ្នាក់ដឹកនាំ, វិស្វករជំនាញ និងមន្ត្រីបច្ចេក​ទេសទាំងអស់របស់ស្ថាប័នទាំងបី ពិតជាមានភាពចាំបាច់ និងមិនអាចខ្វះបាន ដើម្បីធានាឱ្យដំណើរការសាងសង់អាចប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន និងទទួលជោគជ័យតាមផែនការគ្រោងទុក។

ឯកឧត្ដម លោកជំទាវ លោកអ្នកឧកញ៉ា អ្នកឧកញ៉ា ឧកញ៉ា លោក លោកស្រី និងអង្គពិធីទាំងមូលជាទីមេត្រី!

ផ្អែកលើលទ្ធផលនៃការវិភាគស៊ីជម្រៅអំពីសមិទ្ធផលធំៗ ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលក្រោមអគ្គមគ្គុទ្ទេសក៍ប្រកប​ដោយគតិបណ្ឌិតរបស់ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន  ក្នុងរយៈពេលប្រមាណ ៤ ទសវត្សរ៍ កន្លងមកនេះ, ព្រមជាមួយនឹងឆន្ទៈសម្រេចឱ្យបាននូវក្តីស្រមៃរបស់ សម្តេចតេជោ ក៏ដូចជាបងប្អូនជនរួមជាតិ ក្នុងការសម្រេចបានចក្ខុវិស័យកម្ពុជាឆ្នាំ២០៥០, រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី ៧ នៃរដ្ឋសភា បានដាក់ចេញនូវ យុទ្ធសាស្រ្តបញ្ចកោណ ដែលជាយុទ្ធសាស្រ្តអភិវឌ្ឍសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា រយៈពេលវែង និងត្រូវអនុវត្តជា ៥ ដំណាក់កាល សម្រាប់រយៈពេល ២៥ ឆ្នាំទៅមុខ ដោយរក្សា «ផ្លូវ» ជាវិស័យអាទិភាពទី ២ ដដែល សម្រាប់ឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការនៃការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ ស្របតាមនិន្នាការតំបន់ និងសកល តាមរយៈ ការលើកកម្ពស់ការតភ្ជាប់ និងការបង្កើនប្រសិទ្ធភាព និងភាពប្រកួតប្រជែងនៃវិស័យដឹកជញ្ជូន និងឡូជីស្ទីក។

ជាក់ស្តែង, ផ្លូវអាកាស គឺជាមធ្យោបាយធ្វើដំណើរ និងដឹកជញ្ជូនដ៏ចាំបាច់មួយ ដែលបម្រើដល់វិស័យ​ទេសចរណ៍ វិនិយោគ ធុរកិច្ច នយោបាយ និងបេសកកម្មពហុបំណង, ក៏ដូចជា គោលដៅផ្សេងៗរាប់មិនអស់​។ ដូច្នេះ, ខ្ញុំជឿជាក់ថា អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោ នឹងចូលរួមជាកម្លាំងចលករ ក្នុងការទាក់ទាញទេសចរ និងវិនិយោគិនមកកាន់កម្ពុជា កាន់តែច្រើនជាងពេលមុនជំងឺកូវីដ-១៩ ទៅទៀត,  ពីព្រោះសមត្ថភាពទទួលអ្នកដំណើរត្រូវបានពង្រីក ហើយយើងអាចទទួលជើងហោះហើរបានទាំងក្នុងតំបន់ និងជើងហោះហើរដំណាក់ឆ្ងាយឆ្លងទ្វីបមកកាន់កម្ពុជាផងដែរ។

[ចាប់ផ្ដើមសេចក្ដីអធិប្បាយ១]

(១) លក្ខណៈពិសេស៤ នៃសំណង់ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិតេជោ

ដូចនៅក្នុងរបាយការណ៍របស់លោកអ្នកឧកញ៉ា ពុង ឃាវសែ គឹយើងត្រៀមទទួលជើងយន្តហោះមួយបន្ថែមទៀតនៅពេលខាងមុខ ហើយទើបតែទទួលបានជើងយន្តហោះថ្មីមួយ Etihad មកដល់ទីនេះ។ សង្ឃឹមថា យើងនឹងមានជើងយន្តហោះកាន់តែច្រើន។ ទាក់ទងទៅនឹងព្រលានយន្តហោះ ថ្ងៃនេះមានលក្ខណៈពិសេសមួយចំនួន ដែលព្រលានយន្តហោះនេះ មិនត្រឹមតែជាមោទនភាពរបស់យើងជាកម្ពុជានោះទេ ប៉ុន្តែយើងមានលក្ខណៈពិសេសជាច្រើន ដែលកូនខ្មែរទាំងអស់គួរមានមោទនភាព។

ទី១ នេះជាអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិដែលធំជាងគេបំផុតនៅកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ខ្ញុំនិយាយនៅពេលបច្ចុប្បន្ន។ ខ្ញុំ reserve សិន ព្រោះកម្ពុជាមិនបិទច្រកក្នុងការពង្រីកនៅកន្លែងផ្សេងទេ។ អញ្ចឹង ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នកម្រិត 4F នេះ យើងអាចទទួលបានធំជាងនៅសៀមរាប ដែលជាកម្រិត 4E។ ប៉ុន្តែ(ព្រលានយន្តហោះ)ទាំងពីរនេះផ្គុំគ្នា អនុវត្តនិងបើកសក្ដានុពលគោលនយោបាយបើកចំហជើងមេឃកាន់តែ(ធំនិង)រីកចម្រើន​។

រាជរដ្ឋាភិបាលបានចុះហត្ថលេខា Air Services Agreement ជាមួយបណ្ដាប្រទេសជាច្រើន ដូចជាអូស្រ្តាលី និងប្រទេសផ្សេងៗ ដែលកាលពីមុន យើងមិនទាន់មានជើងហោះហើរត្រង់។ ឥឡូវ យើងមានជើងហោះហើរត្រង់ជាមួយប្រទេសខ្លះ ហើយជាមួយប្រទេសខ្លះ បច្ចុប្បន្នយើងនៅមិនទាន់មាន។ សង្ឃឹមថា ទៅថ្ងៃអនាគត នឹងអាចមានជើងហោះហើរត្រង់ ជាពិសេសឆ្លងទ្វីប ដោយសារព្រលានយន្តហោះនេះអាចទទួលយន្តហោះគ្រប់កម្រិត និងគ្រប់ទំហំពី(គ្រប់ទិសទីនៃ)ពិភពលោក។ នេះជាចក្ខុវិស័យ និងជាក្តីរំពឹង។ យើងនឹងរួមគ្នាធ្វើយ៉ាងណាឱ្យចក្ខុវិស័យ និងក្ដីស្រមៃនេះ ក្លាយទៅជាការពិតក្នុងពេលឆាប់ៗ។

ទី២ គម្រោងវិនិយោគនេះជារបស់ជនជាតិខ្មែរ ១០០ភាគរយ។ យើងមានក្រុមហ៊ុន OCIC ៩០ភាគរយ, រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ១០ភាគរយ ដែលតំណាងដោយរដ្ឋលេខាធិការអាកាសចរណ៍ស៊ីវិល។ អញ្ចឹង មិនមែនដូចក្នុងការផ្សព្វផ្សាយខ្លះថា ព្រលានយន្តហោះនេះជារបស់បរទេស ប្រទសនេះ/នោះទេ គឺជារបស់ខ្មែរ ១០០ភាគរយ​។ វិនិយោគដោយខ្មែរ។ អ្វីដែលពិសេសទៀតនោះ លោកអ្នកឧកញ៉ា ពុង ឃាវសែ បានបង្ហាញខ្ញុំ និងបានធ្វើអត្ថាធិប្បាយ គឺចាប់ផ្ដើមពីការបើកការដ្ឋានសាងសង់ ស្ថាបត្យករ វិស្វករ និងអ្នកសាងសង់ ៩០ភាគរយជាខ្មែរ។ តាមផែនការ លោកអ្នកឧកញ៉ា ពុង ឃាវសែ បានប្រាប់ នេះជាជំហានទី១។ អញ្ចឹងការបណ្ដុះបណ្ដាល និងបទពិសោធការកសាងធនធានមនុស្ស បទពិសោធនៃការកសាងនៅក្នុងដំណាក់កាលទី១នេះ សង្ឃឹមថា នៅពេលដែលយើងកសាងជំហានទី២ នៃព្រលានយន្តហោះនេះ នឹងប្រើខ្មែរ ១០០ភាគរយតែម្ដង។ នេះគឺជាគោលការណ៍។ នេះគឺជាសមត្ថភាពនៃការកសាង និងពង្រឹងសមត្ថភាពផ្ទាល់ខ្លួនរបស់កម្ពុជា។

ទី៣ ព្រលានយន្តហោះនេះ បានជួយច្រើននៅក្នុងការបង្កើតការងារ។ នៅក្នុងរបាយការណ៍របស់លោកអ្នកឧកញ៉ា ពុង ឃាវសែ ក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា ថ្ងៃខ្លះពេលដែលរវល់បំផុត ក្នុងមួយថ្ងៃយើងប្រើ(មនុស្ស)ជាង ១១០០០ នាក់ ដែលមានបទពិសោធគ្រប់វិស័យទាំងអស់នៅទីនេះ។

ទី៤ ប្រើទុនវិនិយោគរហូតដល់ ២៣០០ លានដុល្លារ។ កន្លងទៅ ខ្ញុំឃើញមានការផ្សព្វផ្សាយច្រើនណាស់នៅតាមបណ្ដាញសង្គមថា ព្រលានយន្តហោះនេះ រដ្ឋយើងទៅខ្ចីលុយពីប្រទេសចិន ឬមួយប្រទេសផ្សេង មកវិនិយោគ។ សុំបញ្ជាក់ថា ការវិនិយោគនៅទីនេះ មិនមែនជាគម្រោងដែលរដ្ឋទៅខ្ចីឥណទានពីណាយកមក​ធ្វើ ដែលជាកម្ចីរបស់រដ្ឋ របស់ប្រទេសជាតិនោះទេ។ នេះគឺគម្រោង PPP ដែលវិស័យឯកជនរបស់កម្ពុជា ប្រើទុនក្រុមហ៊ុនឯកជនទាំងស្រុង មិនមែនជាកម្ចី(ពីបរទេស)នោះទេ។ នេះជាការបញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់។ នេះជាសមិទ្ធផលរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងអាណត្តិនេះ ដែលកើតឡើងពីការចូលរួមរបស់វិស័យឯកជនមួយផ្នែកធំក្នុងការពង្រឹងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ដោយប្រើប្រាស់ប្រជាជនខ្មែរ និងទុនក្នុងស្រុកតែប៉ុណ្ណោះ …។

ការគ្រប់គ្រងរចនា និងសាងសង់គម្រោងនេះ បើតាមរបាយការណ៍អម្បាញ់មិញ ហើយបូកសរុបឱ្យខ្ញុំ គឺមានការចូលរួមច្រើន គឺពហុសាសន៍ មានកាណាដា អង់គ្លេស សិង្ហបុរី កូរ៉េខាងត្បូង ចិន Netherlands វៀតណាម បានន័យថា ពហុសាសន៍តាំងពីដំណាក់កាលនៃការរៀបចំគូរវាស សាងសង់ រហូតទៅដល់ការគ្រប់​គ្រង​។ ចូលរួមគ្នាដើម្បីធ្វើ។ យើងអាចនិយាយថា ជាការបង្កើតជាព្រលានពហុសាសន៍ ប៉ុន្តែគ្រង់គ្រងដឹកនាំ ការចូលរួម(វិនិយោគ) និងការគ្រប់គ្រង ទទួលខុសត្រូវដោយកម្ពុជាផ្ទាល់។

(២) ផ្ទៃដីដែលនៅសល់ ២ពាន់ហិកតា នឹងត្រូវរៀបចំជាតំបន់ឧស្សាហកម្ម លំនៅដ្ឋាន

ខ្ញុំគិតថា (ទី១)ព្រលានយន្តហោះនេះ បើយើងប្រៀបធៀបនឹងប្រទេសយើងមិនខុសគ្នាទេ។ ពិតណាស់ ការសាងសង់នៅមិនទាន់អស់ទេ។ នៅសល់ដី ២០០០ ហិកតាទៀត។ មិនមែនទុកចោលជាដីស្រែទេ។ មានចក្ខុវិស័យសម្រាប់រៀបចំជាតំបន់ឧស្សាហកម្ម តំបន់លំនៅដ្ឋាន តំបន់បង្កើតការងារ/មុខរបរដទៃទៀត។ អញ្ចឹងនៅក្នុងរយៈពេល ១៥-២០ ឆ្នាំទៀត កន្លែងនេះនឹងកាន់តែប្រែប្រួល។ មកដល់ម៉ោងនេះ ពេលនេះ កន្លែងនេះបានប្រែប្រួលពីកន្លែងដែលធ្លាប់ជាបឹង ជាដីស្រែ កាកសំណល់មីននៅសល់សង្រ្គាម ជាតិផ្ទុះមិនទាន់ផ្ទុះ ក្លាយទៅជាព្រលានយន្តហោះដ៏(ធំ)ស្កឹមស្កៃមួយ ដែលប្រជាជនទូទាំងប្រទេសអបអរសាទរ។ នេះគឺជាការវិវឌ្ឍមួយដែលយើងមានមោទនភាព។ មិនខុសគ្នាពីប្រទេសយើងដែលបានចេញពីសង្រ្គាម ចេញពីការបាក់បែក ជម្លោះ កសាងបណ្ដើរៗ ដែលមកដល់ម៉ោងនេះ យើងត្រូវមានមោទនភាព ទោះបីជាយើងមិនទាន់ជាប្រទេសអ្នកមាន ប៉ុន្តែយើងក៏បានវិវឌ្ឍ ដើរមកឆ្ងាយ ហើយមានចក្ខុវិស័យសម្រាប់បន្តទៅទៀត។

ទី២ ប្រជាជនខ្មែរយើងរាប់លាននាក់អបអរសាទរ។ ខ្ញុំចាំ កាលពីសប្ដាហ៍មួយនោះ អ្នកមកមើលព្រលាននេះឡើងកកស្ទះចរាចរណ៍។ គាត់ចង់មកមើល មកអបអរសាទរនូវសមិទ្ធផលរបស់ប្រទេសជាតិយើង។ បើគាត់មិនសប្បាយចិត្ត មិនមានមោទនភាព គាត់មិនមកទេ។ យើងក៏ឃើញ និងអបអរសាទរនៅក្នុងកិច្ចការនេះ ដែលប្រជាពលរដ្ឋយើងមិនថាអ្នកនៅក្នុងប្រទេស អ្នកមិនចាំបាច់ធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេសតាមយន្តហោះ ក៏មកមើល ដើម្បីអបអរសាទរ និងបង្ហាញមោទនភាព។ ប្រជាជនខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសដែលធ្លាប់ធ្វើដំណើរទៅប្រទេសគេ ឃើញព្រលានយន្តហោះធំៗ ឥឡូវមកប្រទេសខ្លួនឯង ឃើញព្រលានយន្តហោះធំស្តង់ដារអន្តរជាតិ ក៏មានមោទនភាព។ ខ្មែរយើងនៅក្រៅប្រទេសដែលធ្លាប់ចុះនៅព្រលានចាស់ ដល់ចុះនៅព្រ​លានថ្មីក៏មានមោទនភាព។

នៅតែខ្ញុំទេ មិនទាន់បានហោះចេញពីព្រលាននេះ។ អ្នកដែលហោះចេញពីព្រលាននេះមុនគេ គឺឯកឧត្តមប្រធានាធិបតី Marcos Jr.។ គាត់មកទស្សនកិច្ចផ្លូវការចំពេលដែលយើងផ្ទេរ(ពីព្រលានយន្តហោះចាស់ ទៅព្រលានយន្តហោះថ្ម)ថ្ងៃទី ៩ ខែកញ្ញា។ គាត់ចុះនៅព្រលានចាស់ថ្ងៃទី៨ ដល់គាត់ហោះចេញនៅថ្ងៃទី៩។ អញ្ចឹង ភ្ញៀវ VIP ធំមុនគេបំផុតគឺប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីននៅទីនេះ។ ថ្ងៃមុន នាយករដ្ឋមន្រ្តី Commonwealth of Dominica នោះ ក៏មក។ គាត់ថាសប្បាយចិត្ត។ ខ្ញុំប្រាប់ថា ឯកឧត្តមសំណាងជាងខ្ញុំៗ មិនទាន់បានហោះចេញពីហ្នឹងផង។ ខ្ញុំធ្លាប់មកទីនេះពេលមិនទាន់បញ្ចប់ការសាងសង់ មកសំណេះសំណាលជាមួយបងប្អូន ហើយថ្ងៃនេះជាលើកទី១ ដែលខ្ញុំឃើញព្រះពុទ្ធបដិមា(ក្នុងព្រលានយន្តហោះថ្មី)ដោយផ្ទាល់។ ថ្ងៃមុន លួចជិះកាត់បន្តិច បានមើលពីក្រៅ។

(៣) បង្ហាញការពិត កុំឱ្យមានការយល់ច្រឡំ និងទទួលស្គាល់ភាពអវិជ្ជមាន ហើយពង្រឹងនិងកែលម្អ

(ព្រលានយន្តហោះនេះ)ជាមោទនភាព សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋយើង ក៏ដូចជាប្រទេសយើង ដែលប្រជាពលរដ្ឋយើងរីករាយអបអរសាទរ។ ទោះបីជាមិនមានដូចប្រទេសគេ តែយើងមានមោទនភាពដើរមកដល់នេះ។ ពិត​ណាស់ វាគ្មានអ្វីល្អឥតខ្ចោះ ហើយក៏គ្មានអ្វីដែលតម្រូវចិត្តគ្រប់គ្នា(បាន)នោះទេ។ កន្លងទៅ ខ្ញុំឃើញតាមហ្វេសប៊ុក មានទស្សនៈមួយចំនួនតូចថា (ប្រទេស)ខ្មែរក្រ តើចាំបាច់ធ្វើព្រលានធំធ្វើអ្វី?។ ទៅអញ្ចឹងទៀត។ អ្នកខ្លះថាអញ្ចេះអញ្ចុះ។ ខ្ញុំគិតថា វាតែងតែមាន។ មិនបញ្ហាទេ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលខ្ញុំលើកនេះ មិនមែនលើកសំដៅទៅលើភាពអវិជ្ជមាននោះទេ។ គឺសំដៅលើថា តើយើងត្រូវឆ្លើយតបជាមួយនឹងភាពអវិជ្ជមានយ៉ាងម៉េច។ ទន្ទឹមនឹងពេលដែលយើងមានទស្សនៈសប្បាយរីករាយ ខ្ញុំថា ការឆ្លើយតបជាមួយនឹងទស្សនៈអវិជ្ជមាន មានពីរ។

ទី១ បើសិនជាការបកស្រាយ ការលើកឡើងនោះមិនពិត យើងត្រូវបង្ហាញការពិត កុំឱ្យមានការយល់ច្រឡំ ប៉ុន្តែអ្វីដែលជាស្នូល គឺ(ទី២) ត្រូវទទួលស្គាល់បើសិនជាអវិជ្ជមាន ឬវិជ្ជមាន ត្រូវធ្វើយ៉ាងម៉េចពង្រឹង និងកែលម្អឱ្យវាកាន់តែរឹងមាំ នេះជាទស្សនៈដែលយើងយកទៅត្រូវពង្រឹងព្រលាននេះតទៅទៀត។ បើគេថា អាហ្នឹងរបស់ប្រទេសនេះ/នោះ មិនពិត យើងត្រូវចេញទៅប្រាប់ថា ទេ! ហ្នឹងជារបស់ខ្មែរ កូនខ្មែរ ៩០ភាគរយធ្វើ, (រដ្ឋ)មិនជំពាក់(ប្រទេសណាដើម្បីធ្វើ)នោះទេ។ (បកស្រាយ)ឱ្យបងប្អូនមហាជនបានឃើញ។

(ទី២) បើសិនជាគេលើកបញ្ហាសេវាកម្មមានបញ្ហា កុំគប្បីបដិសេធ តែត្រូវមើលសិនថាតើមានបញ្ហាហ្នឹងឬទេ។ បើសិនមានបញ្ហា(ហ្នឹងមែន) ត្រូវដោះស្រាយ ហើយពង្រឹងឱ្យបាន។ ខ្ញុំបានឃើញព្រលានយន្តហោះចាត់វិធានការហ្នឹងល្អ។ ថ្ងៃមុនរឿងជញ្ជីង លោកឧកញ៉ា ឆាលស៍ វ៉ាន់ ទៅដោះស្រាយ ត្រួតពិនិត្យមើលតែម្ដង ព្រោះត្រូវទទួលស្គាល់ការរិះគន់។ (កំហុសអ្វី)មួយ វាជាចំណុចមួយដែលយើងត្រូវទទួលមើលខ្លួនឯង។ បើខុស ពង្រឹងខ្លួនឯង។ មានតែការពង្រឹងខ្លួនឯង កាត់បន្ថយភាពអវិជ្ជមាននោះទេ ទើបយើងមានលទ្ធភាពបិទនូវការរិះគន់ជាអចិន្រ្តៃយ៍បាន។ បើមិនអញ្ចឹងទេ យើងមិនអាចធ្វើបានទេ។

អ្វីដែលខ្ញុំចង់លើកគឺ អ្វីដែលយើងធ្វើមកដល់ម៉ោងនេះ គឺមិនមែនស្ថិតនៅលើអគារល្អនោះទេ។ ពេលដែលយើងបើក(អោយដំណើរការ)សេវាកម្ម និងកិច្ចការជំរុញផ្សេងៗ មកដល់ម៉ោងនេះ យើងបាន(ដំណើរការ)ល្អ ដែលបញ្ជាក់អំពីការខិតខំរួមគ្នារបស់មន្រ្តីធ្វើការនៅទីនេះ ទាំងវិស័យឯកជន បុគ្គលិកទាំងអស់នៅទីនេះ រួចទៅហើយ។ អញ្ចឹងខ្ញុំសូមធ្វើការកោតសរសើរ ហើយបន្តកិច្ចការនេះ ដើម្បីយើងពង្រឹងខ្លួនឯង។

(៤) ធ្វើឱ្យព្រលានកាន់តែទំនើប ទទួលខុសត្រូវ និងមានការទទួលស្គាល់គុណភាព ជាកាតព្វ​កិច្ចទាំងអស់គ្នា

ដើម្បីឱ្យព្រលាននេះកាន់តែទំនើប មានការទទួលខុសត្រូវ និងក្លាយជាព្រលានមួយដែលគេទទួលស្គាល់អំពីគុណភាពរយៈពេលវែង តើជាកាតព្វកិច្ចរបស់អ្នកណា? ជាកាតព្វកិច្ចរបស់ទាំងអស់គ្នា។ នៅទីនេះ យើងមានពហុស្ថាប័ន មានមន្រ្តីអន្តោប្រវេសន៍ មន្រ្តីសន្តិសុខ បុគ្គលិកអនាម័យ បុគ្គលិកសន្តិសុខ អ្នកគ្រប់គ្រង ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន។ បើចង់ឱ្យផ្ទះរបស់យើង កន្លែងធ្វើការរបស់យើង ទៅជាកន្លែងល្បីដែលគ្រប់គ្នាសរសើរ ទាល់តែគ្រប់គ្នាត្រូវខិតខំយ៉ាងណាបំពេញភារកិច្ចឱ្យល្អ តាំងពីអ្នកអនាម័យក្នុងបង្គន់ត្រូវធ្វើយ៉ាងណាឱ្យបង្គន់ហ្នឹងស្អាតគ្រប់ពេល កុំគិតថាអាហ្នឹងរបស់ថៅកែ ខ្ញុំមិនធ្វើទេ។ មន្រ្តីអន្តោប្រវេសន៍ ធ្វើយ៉ាងណាឱ្យការចេញចូលកាន់តែល្អ។ ក្រុមហ៊ុនសន្តិសុខ ធ្វើយ៉ាងណាឱ្យមានសុវត្ថិភាព ទើបកន្លែងនេះដែលយើងរួមគ្នាបានធ្វើឱ្យជោគជ័យ។ យើងធ្វើឱ្យព្រលាននេះ ទៅជាព្រលានដែលមានលំដាប់ មិនត្រឹមតែការកសាងមកថ្មីល្អទេ ប៉ុន្តែអនាម័យ សណ្ដាប់ធ្នាប់ល្អរាប់សិបឆ្នាំទៅមុខ ហើយសេវាកម្មកាន់តែឡើងមានកម្រិតខ្ពស់ ដែលមនុស្សទាំងពួងចង់ធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់។

នេះជាការពង្រឹងខ្លួនយើង។ គឺជាការធ្វើសកម្មភាពទប់ស្កាត់ និងបំបាក់ការរិះគន់ទាំងឡាយ។ យើងត្រូវមើលខ្លួនឯងជាប់ជាប្រចាំ ហើយរួមគ្នាគ្រប់វិស័យ ដើម្បីពង្រឹងព្រលានរបស់យើង ចាត់ទុកថាវាជាផ្ទះ ជាឆ្នាំងបាយរបស់យើង ជាកន្លែងធ្វើការរបស់យើង ជាកន្លែងមុខមាត់ជាតិ ទើបយើងធ្វើការបានល្អ។ នេះជាទស្សនៈ​។ ខ្ញុំបានឃើញ ខ្ញុំបានជជែកគ្នាជាមួយនឹងលោកឧកញ៉ា ឆាលស៍ វ៉ាន់។ កន្លងទៅ មានបញ្ហាអី ខ្ញុំបញ្ជូនសារឱ្យគាត់។ គាត់បានធ្វើការចាត់ចែង។ នេះជាអ្វីដែលយើងត្រូវពង្រឹង និងធ្វើយ៉ាងណាឱ្យព្រលានយន្តហោះនេះ នៅតែល្អប្រសើរ ទៅមុខ ជាពិសេស សេវាកម្មគ្រប់វិស័យទាំងអស់ ហើយទាមទារការចូលរួម ការទទួលខុសត្រូវទាំងអស់គ្នា។

(៥) ធ្វើឱ្យព្រលានយន្តតេជោអន្តរជាតិមានចំណាត់ថ្នាក់កាន់តែល្អប្រសើរជាអន្តរជាតិ ដើម្បីលើកមុខមាត់ប្រទេស

ត្រឡប់មកប្រទេសយើងវិញ។ ទោះបីជាយើងមានការរីកចម្រើនមកដល់ម៉ោងនេះពេលនេះ យើងនៅមានបញ្ហាមួយចំនួនដែលត្រូវធ្វើ ហើយគ្មានប្រទេសណាអត់មានបញ្ហា(កើតឡើង)ទេ។ ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ យើងក៏បានទទួលការឈឺចាប់ គឺមានការប៉ះអារម្មណ៍ដោយនៅកន្លែងខ្លះមានគេមើលងាយ គេបង្អាប់យើង។ ប៉ុន្តែកុំព្រួយបារម្ភ កន្លែងណាដែលមិនយុត្តិធម៌ យើងត្រូវនាំគ្នាទប់និងផ្សព្វផ្សាយអំពើល្អ ការពារយុត្តិធម៌ កិត្តិ​យសជាតិរបស់យើង។ អ្វីដែលសំខាន់ខ្មែរត្រូវរួមគ្នាពង្រឹងជាតិគ្រប់វិស័យ។ ខ្ញុំបានអោយគោលការណ៍ទៅក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ, ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទ, ក្រសួងសិប្បកម្ម វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍, ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងបណ្ដារាជធានីខេត្ត។ ឧទាហរណ៍ ត្រូវពង្រឹងសមត្ថភាពផលិត​ផ្ទៃក្នុងរបស់យើង ធានាគុណភាពនូវផលិតផលជាច្រើន ដើម្បីដោះស្រាយទីផ្សារផ្ទៃក្នុងរបស់យើងជាជាងនាំចូល។ យើងអត់បដិសេធ(ផលិតផល)អ្នកណាទេ ប៉ុន្តែត្រូវពង្រឹងខ្លួនឯង រួមគ្នាពង្រឹងសមត្ថភាពជាតិ ត្រូវទាមទារអោយគ្រប់វិស័យ មិនតែរដ្ឋទេ គឺវិស័យឯកជនក៏ដូចគ្នា ដើម្បីអោយទំនិញផលិតផលយើងដើរ។

ម្សិលមិញ ខ្ញុំទៅការគេ។ ខ្ញុំជួបឧកញ៉ា ឡៅ វ៉ាន់។ គាត់ថាមីជាតិយើងផ្គត់ផ្គង់បាន២០%។ ដើម្បីយើងផ្គត់ផ្គង់ឱ្យកាន់តែបានច្រើន ទាល់តែមានគោលការណ៍សហការរវាងរដ្ឋ និងវិស័យឯកជនជួយនៅក្នុងការផលិតនេះ។ ផលិតផលទឹកដោះគោ និងផលិតផលផ្សេងៗទៀត ដែលយើងគ្រាន់តែថាចង់គាំទ្រផលិតផលជាតិ យើងត្រូវរួមគ្នាពង្រឹងសមត្ថភាពផលិតដោយគុណភាព។ វិស័យឯកជនត្រូវការវិនិយោគ ត្រូវការគិតគូរពីគុណភាព និងធានាអោយបានខ្សែសង្វាក់ ដោយរដ្ឋត្រូវជួយយ៉ាងណា។ នេះដែលខ្ញុំនិយាយភ្ជាប់ទៅលើការពង្រឹងសមត្ថភាព នៅក្នុងការពង្រឹងខ្លួនឯង។ គ្មានអ្នកណាជួយយើងក្រៅពីយើងជួយខ្លួនឯងនោះទេ។ ទាល់តែរួមគ្នា អត់មានពឹងផ្អែក ឬមើលបំណាំគ្នានោះទេ។ ខ្ញុំលើកឧទាហរណ៍ថា ព្រលាននេះមិនមែនទាល់តែឧកញ៉ា ឆាលស៍ វ៉ាន់ ឬមួយក្រុមហ៊ុន OCIC ចុះមកធ្វើការត្រួតពិនិត្យគ្រប់ពេលវេលា ដែលបង្គន់មួយក៏ស្អាតនោះទេ។ អ្នកធ្វើការអនាម័យនៅកន្លែងហ្នឹងត្រូវទទួលខុសត្រូវ។ មិនអាចក្រសួងមហាផ្ទៃឬឯកឧត្តម សុខ វាសនា ចុះមកមើលការងាររបស់អន្តោប្រវេសន៍គ្រប់ពេលនោះទេ។ មន្ត្រីអន្តោប្រវេសន៍ត្រូវតែធានា រួសរាយ ក្រមសីលធម៌, ក្រុមហ៊ុនសន្តិសុខឯកជនត្រូវធ្វើយ៉ាងណាធានាសុវត្ថិភាពកុំអោយបាត់បង់របស់របរគេ។

ម្នាក់ៗត្រូវទទួលខុសត្រូវ។ ត្រូវរួមគ្នាដើម្បីអោយព្រលានយើងខ្លាំង មិនត្រឹមតែកន្លែងស្កឹមស្កៃពេលដំបូង បន្តិច​ៗ ចូលមកសំ​រាមពេញ។ ចូលមកពិបាកឆ្លងកាត់ ប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិចអត់ដើរបន្តិចខូច ឬស្ទះ។ ត្រូវតែពង្រឹងទាំងអស់គ្នា ហើយសុំបន្តលើកកំពស់គឺធ្វើសេវាកម្ម និងគ្រប់បែបយ៉ាងនៅក្នុងនេះអោយកាន់តែល្អប្រសើរ ត្រូវសហការគ្រប់គ្នា។ ជាប្រទេសក៏ដូចគ្នា។ គ្រប់គ្នាទាំងអស់ រដ្ឋ អង្គការសង្គមស៊ីវិល ប្រជាពលរដ្ឋវិស័យឯកជន ត្រូវរួមគ្នា ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាអោយយើងកាន់តែរឹងមាំ ធានានូវសាមគ្គីឯកភាពជាតិ។ ឆ្លើយតបផ្សព្វផ្សាយនូវអ្វីដែលល្អ ឆ្លើយតបទៅនឹងអ្វីដែលមិនយុត្តិធម៌ តែមើលខ្លួនយើង ពង្រឹងនូវអ្វីដែលជាចំណុចខ្វះខាត ដែលត្រូវរួមគ្នាដើម្បីធ្វើកិច្ចការនេះ។ ទន្ទឹមនឹងការអបអរសាទរសមិទ្ធិផលថ្មីថ្ងៃនេះ ខ្ញុំសូមជូនពរនិងសូមអោយក្រុមហ៊ុន ក៏ដូចជាគ្រប់វិស័យទាំងអស់នៅទីនេះដាក់ទិសដៅបន្តទៀត មិនត្រឹមតែធ្វើព្រលានយន្តហោះអោយបានល្អទេ តែត្រូវធ្វើយ៉ាងណាអោយព្រលានយន្តតេជោអន្តរជាតិនេះ ក្លាយជាព្រលានយន្តហោះមានចំណាត់ថ្នាក់កាន់តែល្អប្រសើរលើអន្តរជាតិក្នុងសេវាកម្ម ផាសុកភាព និងអ្វីផ្សេងៗ ដើម្បីយើងប្រកួតប្រ​ជែងលើកមុខមាត់ប្រទេស។ សុំដាក់ទិសដៅទាំងអស់គ្នា។

(៦) ត្រៀមប្រើព្រលានយន្តហោះចាស់ជា Piste បម្រុង សួនសាធារណៈ សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចពាណិជ្ជកម្ម និងសារមន្ទីរ

ចំណុចមួយដែលខ្ញុំចង់លើក គឺព្រលានចាស់ធ្វើអី។ មានព័ត៌មានច្រើនណាស់ ដែលអ្នកខ្លះថាបានលក់បាត់ហើយ​។ ខ្ញុំធ្លាប់បញ្ជាក់រួចម្ដងហើយ នៅថ្ងៃខួបកំណើតនគរបាលជាតិថា អត់លក់ព្រលានចាស់ទៅណាទេ នៅតែជាអចលនទ្រព្យនិងគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋ។ រដ្ឋលេខាធិការអាកាសចរណ៍ស៊ីវិល ទទួលភារកិច្ចក្នុងការថែទាំកន្លែងនោះ។ ថ្ងៃមុនបានលើកគំរោងថវិកា សំរាប់ការថែទាំ មានប្រមាណមួយឆ្នាំ ៣លាន(ដុល្លារ)។ តើយើងថែទាំមួយឆ្នាំ ៣លាន(ដុល្លារ)ហ្នឹងទុកចោលឬ។ ខ្ញុំសុំបញ្ជាក់ ទី១ អត់មានលក់អោយឯកជនទេ។ ជារបស់រដ្ឋ អត់មានផែនការលក់ទៅណាទេ។ មានការលើកយោបល់ គំនិតអភិវឌ្ឍផ្សេងៗ តែខ្ញុំមិនទទួលទេ។ អភិវឌ្ឍត្រឹមកម្រិតណាមួយសម្រាប់អ្នកណា។ យើងទុកចោល ថែទាំ គោលគំនិតក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន រយៈពេលមធ្យមនៅខាងមុខ ការគិតគូរដែលថ្ងៃមុនជជែកជាមួយឯកឧត្តម ម៉ៅ ហាវណ្ណាល់ និងឯកឧត្តមអគ្គបណ្ឌិតសភាចារ្យត្រួសៗ គឺយើងនឹងបង្កើតក្រុមការងារ។

ជាគោលការណ៍គឺយើងត្រៀមប្រើ(ព្រលានយន្តហោះចាស់)ក្នុងគោលគំនិត២។ ទីមួយ ជា Piste ដែលមានស្រាប់ ហើយយើងមិនវាយចោលទេ គឺទុកបម្រុងក្នុងករណីព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិតេជោ មានហានិភ័យចុះមិនកើត ត្រូវតែអាចចុះយន្តហោះបាន(នៅកន្លែងនោះ)។ បានន័យថា ថែទាំ Piste ចុះយន្តហោះនៅកន្លែងនោះ ឬមួយមានយន្តហោះVIP, ឧទ្ធម្ភាគចក្រ នៅកន្លែងណា។ មួយទៀត យើងគ្រោងរៀប​ចំវាទៅជាសួនសាធារណៈ ដើម្បីអោយអ្នកភ្នំពេញអាចប្រើប្រាស់។ នេះគឺជាគោលដៅធំ។ ខ្ញុំបានទៅមើលហើយ។ ខ្ញុំតែងតែបានលើកជាប្រចាំនៅតាមខេត្ត-រាជធានី ឥឡូវជីវិតប្រជាពលរដ្ឋយើង មិនខុសពីប្រទេសដែលរីកចម្រើនទេ ត្រូវរកកន្លែងដែលមានផាសុកភាពសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើង កន្លែងលំហែកាយ។

ឯកឧត្តម ឃួង ស្រេង បើកនៅកន្លែង walk street មនុស្សទៅណែន។ គ្រោងរៀបចំពីរ​ park មួយកន្លែងនៅកប់ស្រូវទំហំ ៧០ហិកតា កំពុងតែបូមដីចាក់។ តែថ្ងៃមុន ខ្ញុំគិតគូរមើលអោយគេឡើងគំរោងធ្វើសួនសាធារណៈ។ គ្រាន់តែអ្នកឡើងមកអស់ជិត ៨០លានដុល្លារ។ ខ្ញុំថាកុំអាល ចាក់ដីសិន។ យើងធ្វើអីសាមញ្ញៗ សិនសំរាប់បងប្អូនទៅ។ ឥឡូវចាក់ដីយូរឆ្នាំទៀត។ ដីវាជ្រៅ។ ប៉ុន្តែ អ្វីដែលយើងអាចធ្វើភ្លាម គឺព្រលានយន្តហោះនេះ ២០០ហិកតាជាង។ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមានស្រាប់។ យើងកំពុងគិតគូរដាំដើមឈើមួយចំនួន (តែ)កុំប៉ះពាល់ផ្លូវហោះចុះឡើង … មិនទាន់បើកឥឡូវព្រោះនៅរៀបចំអោយស្រួលបួល ដាំដើមឈើមួយចំនួនដើម្បីបងប្អូនទៅលេង ទៅរត់កីឡានៅហ្នឹង។ ស្រះមានស្រាប់ហើយ មិនចាំបាច់ជីកស្រះលំហែទៀតទេ ព្រោះមានកន្លែងស្តុកទឹកនៅហ្នឹងស្រាប់។ ប្រើវាទៅ។ យើងរៀបចំផ្លូវអោយគាត់ដើរជុំវិញស្រះ។ កន្លែង Piste អាចរៀបចំជា concert ម្តងម្កាលនៅទីនោះដោយមិនចាំបាច់មកកោះពេជ្រ។ សុទ្ធតែផលប្រយោជន៍សាធារណៈទាំងអស់។

នេះជាអ្វីដែលយើងគ្រោង។ កិច្ចការលម្អិតក្រុមការងារនឹងជជែកគ្នាថាធ្វើយ៉ាងណា។ ដោយឡែក ខាងអគារដែលមានស្រាប់ វានៅជាអចលនទ្រព្យរបស់រដ្ឋ តែយើងអាចគិតគូរអំពីសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចពាណិជ្ជកម្មមួយចំនួនដើម្បីយកចំណូលទៅថែទាំចិញ្ចឹមព្រលានយន្តហោះទាំងមូល។ តែមិនលក់អោយឯកជនទេ។ កន្លែងខ្លះយើងត្រូវរៀបចំជាសារមន្ទីរ ព្រោះព្រលានយន្តហោះជាព្រលានយន្តហោះប្រវត្តិសាស្ត្រ តាំងពីស្នាព្រះហស្តរបស់សម្ដេចតា ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ។ ខ្ញុំមើលទៅអគារខ្ពស់ កន្លែងផ្លិតគឺសុទ្ធតែកន្លែងប្រវត្តិសាស្ត្រដែលយើងត្រូវរក្សាកម្រិតណា។ មានគំនិតថារៀបចំជាសារមន្ទីរ។ គិតគូរចុះ។ យើងមានទីតាំងរបស់រដ្ឋមួយចំនួនដូចជា សាលាអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលស្អីៗយើងរក្សា។

ខ្ញុំសុំបញ្ជាក់ថាទីតាំងចាស់ទីមួយអត់លក់អោយឯកជនទេ។ នៅជារបស់រដ្ឋ។ ការគ្រប់គ្រងប្រើប្រាស់កន្លែងធំគឺសម្រាប់ជា Piste បម្រុង បូកជាមួយរៀបចំជាសួនសាធារណៈ សម្រាប់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋអ្នកភ្នំពេញនាំគ្រួសារទៅលេង និងហាត់កីឡានៅកន្លែងនោះ។ យើងនឹងរៀបចំទីតាំងមួយចំនួនសម្រាប់សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច សារមន្ទីរ … ប៉ុន្តែទីតាំងទាំងមូលជារបស់រដ្ឋ។ សូមអ្នកដែលវិភាគអ្នកដែលគិតគូរ ថាលក់ទីនេះ/នោះ សូមឈប់ទៅ។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រកាសហើយ។ នេះជាអ្វីដែលយើងនឹងប្រើប្រាស់ព្រលានចាស់។

បើយើងនិយាយអំពីអចលនទ្រព្យគិតជាថវិកា វាច្រើនណាស់ រាប់ពាន់លានដុល្លារនៅកន្លែងនោះ។ បើសិនជាយើងគិតថាអាហ្នឹងចូលវិស័យឯកជន យកទៅធ្វើអភិវឌ្ឍ ឬមួយក៏រដ្ឋយកទៅអភិវឌ្ឍក៏បានលុយ ប៉ុន្តែតម្លៃនេះបើប្រៀបធៀបជាមួយតម្លៃដែលកន្លែងនេះផ្ដល់អត្ថប្រយោជន៍រាប់សិបឆ្នាំដល់អ្នកភ្នំពេញ និងប្រ​ជាពលរដ្ឋយើងមិនអាចប្រៀបធៀបគ្នាបានទេ គឺតម្លៃមហិមា ដែលប្រែក្លាយកន្លែងនេះជាអត្ថប្រយោជន៍សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ។ នេះគឺជាតម្លៃដែលយើងចង់បាន។ ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ជូនបងប្អូនទាំងអស់ដែលមើលតាមទូរទស្សន៍គឺបញ្ជាក់(អោយច្បាស់)។ តាមពិតខ្ញុំត្រូវចាំប្រកាសនៅថ្ងៃនេះ អត់ត្រូវប្រកាសមួយជំហាននៅពេលបុណ្យខួបនគរបាលជាតិទេ ប៉ុន្តែពេលនោះលឺសូរផ្អើលពេញតាម Facebook។ ប្រព័ន្ធសង្គមនេះគឺពេលខ្លះវិលមុខ បើយើងមិនឆ្លើយតបនិងពន្យល់ខ្លះទេ គឺជឿស្លុងតែម្ដង។

ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំសុំបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ ជាពិសេសអ្នកភ្នំពេញ ពេលវេលាខ្លះដើម្បីរៀបចំ អាចដើមឆ្នាំក្រោយយើងនឹងបើក។ យើងត្រូវការរៀបចំដាំដើមឈើ ធ្វើសួន ខណ្ឌរវាងកន្លែងសាធារណៈនិងអាជីវកម្ម។ អគារច្រើនរបស់រដ្ឋ យើងនឹងធ្វើ។ អគារដែលមានស្រាប់អាចថារដ្ឋជាមួយដៃគូវិស័យឯកជនក្នុងការធ្វើវិនិយោគសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច ពា​ណិជ្ជកម្មនៅកន្លែងជ្រុងដែលមានអគារស្រាប់។ បើយើងទុកអគារ terminal ចោល សន្សំលុយចិញ្ចឹមតែជួលជុលក៏មិនគ្រប់ តែយើងប្រើវាដើម្បីបង្កើតជាសកម្មភាពនៅទីនោះមួយផ្នែក ដើម្បីថែទាំវាផង និងយកចំណូលចិញ្ចឹមព្រលានទាំងមូល។ ប៉ុន្តែទាំងអស់គ្នាត្រូវចូលទៅផលប្រយោជន៍របស់រដ្ឋ។ ក្រុមហ៊ុនរដ្ឋត្រូវគ្រប់គ្រងអាចដៃគូជាមួយវិស័យឯកជន មិនមែនវិស័យឯកជនទៅទិញយកកន្លែងហ្នឹងទេ។ របៀប PPP រដ្ឋចេញដីនិងអគារ ឯកជនផ្ដល់សេវាកម្ម វិនិយោគកម្រិតណា តែទ្រព្យជារបស់រដ្ឋទាំងអស់ អត់លក់អោយឯកជនទេ។

មានអ្នកខ្លះខិល។ មានអ្នកខ្លះលួចរត់ប្លង់លក់។ ថ្ងៃមុនចាប់មួយ បន្លំទាំងស៊ីញ៉េខ្ញុំទៀត … ចាប់ដាក់គុកមួយ។ មានអ្នកបន្លំស៊ីញ៉េសម្តេចតេជោទៀត។ រត់ការនេះរត់ការនោះ។ អញ្ចឹង បើមានអ្នកណារត់ការ ទៅស៊ីញ៉ូថារត់ការ អាចដោះដូរព្រលានបាន កុំជឿឲ្យសោះ។ សូមប្រាប់មក ដើម្បីចាត់វិធានការច្បាប់។ មានអ្នកខ្លះខូចទៅយកដីគេ អញ្ចឹងស៊ីញ៉េរត់ការលក់ឲ្យគេ។ រឿងបាត់។ សូមបញ្ជាក់ឲ្យច្បាស់ គឺគ្មានគោលការណ៍លក់មួយផ្នែកណានៃព្រលានយន្តហោះចាស់នោះទេ។ ព្រលានយន្តហោះថ្មីដីឯកជនរបស់លោកអ្នកឧកញ៉ា ពុង ឃាវ​សែ ដី ២០០០ ហិកតារបស់ក្រុមហ៊ុន OCIC ខ្ញុំអត់ប៉ះពាល់ទេ សិទ្ធិរបស់គាត់។ តែព្រលានយន្តហោះចាស់របស់រដ្ឋ អញ្ចឹងអត់បានទេ ហើយមិនបាច់ស្នើសុំ ឬមួយក៏ចង់រត់ការដោះដូរអីទេ។

ដរាបណាខ្ញុំនៅ អត់ស៊ី​ញ៉េឲ្យទេ។ សូមបញ្ជាក់ជាថ្មីទៀត។ សូមបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋយើងកុំមានការព្រួយបារម្ភ ជ្រួលច្របល់ ស្តាប់នូវការញុះញង់បំផុសព័ត៌មាន ទាក់ទងអំពីការលក់ព្រលានចាស់។ សួរថាធ្វើអ្វី? ទុកបម្រើឲ្យផលប្រយោជន៍សាធារណៈ ជាពិសេសប្រជាពលរដ្ឋអ្នកភ្នំពេញ ដែលត្រូវការទីកន្លែងធំ ដើម្បីទៅកំសាន្ត នាំកូនចៅទៅលំហែ រៀបចំ concert រៀបចំពិធីសាធារណៈផ្សេងៗ ឲ្យមានវាល។ អញ្ចឹងទំហំជាង ២០០ ហិក​តា ដែលនៅកន្លែងនោះគឺអាចធ្វើបានច្រើន ហើយរត់កីឡានៅ piste ហ្នឹងក៏បានដែរ ពេលជាមួយគ្នាយើងរក្សាទុកជា piste បម្រុង។ សូមបញ្ជាក់ម្តងទៀត គឺប្រើប្រាស់គោលការណ៍ ២ នេះ …។

[ចប់សេចក្តីអធិប្បាយ១]

អង្គពិធីទាំងមូលជាទីមេត្រី!

ក្នុងគោលបំណងចូលរួមជំរុញការអភិវឌ្ឍវិស័យអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលកម្ពុជា ឱ្យមានគុណភាព ប្រសិទ្ធភាព និងវិបុលភាព, ខ្ញុំសូមផ្តល់ជាអនុសាសន៍មួយចំនួន ដូចខាងក្រោម៖

ទី១. រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរណ៍ស៊ីវិល ត្រូវសហការជាមួយក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ជំរុញការតភ្ជាប់តាមផ្លូវអាកាសឱ្យសកម្មឡើងបន្ថែមទៀត ដោយផ្តោតលើជើងហោះហើរដែលត្រូវបានផ្អាកដោយសារវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩ និងជើងហោះហើរថ្មី, ជាពិសេស ជើងហោះហើរត្រង់មកកាន់កម្ពុជា ពីបណ្តាទីក្រុងទេសចរណ៍ផ្សេងៗ។ ទន្ទឹមនេះ, ការផ្ដល់សេវាពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើដំណើរ និងវិស័យទេសចរណ៍ ត្រូវមានការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់។

ទី២. ក្រសួងទេសចរណ៍ត្រូវសហការជាមួយក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ, ជំរុញការផ្សព្វផ្សាយអំពីសក្តានុពលទេសចរណ៍កម្ពុជា ដោយផ្តោតលើភាពងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដំណើរ តាមរយៈ ការហោះហើរត្រង់, ការហោះហើរចម្រុះ និងការហោះហើរច្រើនជម្រើស។

ទី៣. ក្រសួងមហាផ្ទៃ ដែលមានសមត្ថកិច្ចការពារសុខសុវត្ថិភាពរបស់អ្នកដំណើរ ត្រូវបន្តគិតគូរ និងតាមដានជាប្រចាំនូវនិន្នាការសកលពាក់ព័ន្ធនឹងភេវរកម្ម, ឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែន, ការជួញដូរ និងការរត់ពន្ធខុសច្បាប់ ជាដើម ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាព, សន្តិសុខ និងសណ្តាប់ធ្នាប់ ជូនអ្នកដំណើរមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូចជាបង្ការហានិភ័យជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ម៉្យាងទៀត, មន្រ្តីជំនាញបំពេញភារកិច្ចនៅទីនេះត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់នូវក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈ នៅពេលបំពេញការងារ, ពីព្រោះមន្ត្រីជំនាញ គឺជាចំណុចចាប់អារម្មណ៍ និងវាយតម្លៃមុនគេ ចំពោះទេសចរ ដែលបានមកកម្ពុជាយើង។

[ចាប់ផ្តើមសេចក្តីអធិប្បាយ២]

(៧) សាកល្បងជំរុញឱ្យព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិតេជោនិងសៀមរាបដំណើរការជា logistics hub ចំណុចនេះមួយដែរ ខ្ញុំបានឲ្យគិតគូរទាក់ទងសេវាកម្ម។ រឿងគយ។ នីតិវិធីគយរបស់យើងធ្វើយ៉ាងណាឱ្យ (ងាយស្រួល) ព្រោះយើងចង់រៀបចំកន្លែងនេះជាមជ្ឈមណ្ឌលភស្ដុភារកម្មមួយ។ អញ្ចឹង មជ្ឈមណ្ឌលភស្ដុភារកម្មត្រូវទាក់ទងនីតិវិធីក្នុងការឆ្លងកាត់ធ្វើឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព។ កន្លងទៅមានក្រុមហ៊ុនភស្ដុភារកម្មខ្នាតយក្សអន្ដរជាតិមួយមកសិក្សានៅទីនេះ។ ដើម្បីឲ្យកន្លែងនេះជាភស្ដុភារកម្ម ទាល់តែឲ្យសេវា និងនីតិវិធីគយរបស់យើងលឿន និងប្រសិទ្ធភាព … ខ្ញុំបានឲ្យសិក្សាយករូបមន្ដសិក្សាពីប្រទេសមួយចំនួន។ យើងសាកជាគម្រោង pilot project នៅកន្លែងនេះ។

នីតិវិធីគយនៅកន្លែងផ្សេងមានស្រាប់ហើយ ប៉ុន្ដែយើងមិនអាចប្ដូរម្ដងទូទាំងប្រទេសទេ។ នោះក៏កំពុងកែទម្រង់។ យើងឲ្យសិក្សា។ ព្រលានយន្ដហោះក៏កំពុងធ្វើការបន្ដ។ នៅកន្លែងនេះធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីទាក់ទងដៃគូសំខាន់។ ខ្ញុំថារុញឲ្យទៅជាមជ្ឈមណ្ឌលភស្ដុភារកម្ម logistics hub នៅកន្លែងនេះតែម្ដង។ កន្លែងណាមួយដែលអាចធ្វើទៅបាន។ កន្លែងនេះអំណោយផលទីតាំងទូលាយ ហើយយើងនៅ reserve កន្លែងច្រើន។ ខ្ញុំអរគុណដល់ខាងអន្ដោប្រវេសន៍ ខាងឯកឧត្តម សុខ វាសនា កន្លងទៅខាងក្រសួងមហាផ្ទៃ ខិតខំដាក់នូវប្រព័ន្ធថ្មីៗ ហៅប្រព័ន្ធចេញចូលដោយអត់ក្រដាស paperless ដើម្បីគាត់បំពេញមុន ដល់ចុះទៅគាត់ឆ្លងកាត់តែម្ដង។ វាមានរអាក់រអួលខ្លះ ប៉ុន្ដែយើងខិតខំធ្វើឲ្យបានល្អ។ បងប្អូនរបស់យើងក៏ខិតខំជួយ។ បើកថ្ងៃដំបូងរាយការណ៍ថា ស្ទះខ្លះដោយសារប្រព័ន្ធ errors ប្ដូរពីចាស់មកថ្មី ប៉ុន្ដែឥឡូវដំណើរការបានល្អហើយទាំងព្រលាននេះនិងសៀមរាប ហើយនីតិវិធីផ្សេងៗទៀត ការឆ្លងកាត់កាន់តែល្អ និងសូមឲ្យកាន់តែល្អប្រសើរនៅពេលខាងមុខ ដើម្បីយើងឈានទៅដល់ឈប់ប្រើក្រដាសនៅពេលខាងមុខ និងធ្វើការជាមួយវិស័យឯកជនខាង tour group ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឲ្យកាន់តែប្រសើរ។

អញ្ចឹង(ធ្វើ​ឱ្យបានល្អឡើងនូវ)សេវាកម្មខាងផ្នែកទំនិញ ជាពិសេសគយ ព្រោះព្រលានមិនមែនដឹកតែអ្នកដំណើរទេ ដឹកទាំងទំនិញ cargo។ អញ្ចឹងនីតិវិធីគយ សេវាកម្មនៅទីនេះធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីយើងសាកល្បង។ឯកឧត្តម គន់ ញឹម មកទេ? អញ្ចឹង ជានីតិវិធីយើងត្រូវធ្វើម៉េចយកន្លែងនេះជាកន្លែងសាកល្បងជំរុញ logistics hub ឲ្យបាន។  បើសិនគំនិតហ្នឹងវាដើរ​ គឺជួយច្រើនទាំងនៅទីនេះ ទាំងនៅសៀមរាប។ តែអាចសាកកន្លែងនេះមុន។ សូមបន្តគិតគូរដើម្បីឱ្យងាយស្រួល តែមិនមែនបាត់ប្រសិទ្ធភាពទេ ក្នុងការ Clear ទំនិញ ឬប្រមូលនូវពន្ធដែលឆ្លងកាត់។ ពេលវេលាគឺជាតម្លៃដែរ។ សម្រាប់អ្នករកស៊ី យឺតមួយថ្ងៃ ថ្លៃណាស់​។ បើសិនជាវិធីហ្នឹងវាលឿន គេអត់ខ្លាចបង់ទេ។ បើថោកក៏ដោយប៉ុន្តែនៅ ៣ថ្ងៃ ឧទាហរណ៍ Clear ម្តងតែ ៨ដុល្លារទេ តែត្រូវបង់អា ៣ថ្ងៃទៀត វាឡើងសរុប។ បើបង់ម្តង ១០ដុល្លារ តែ ២ម៉ោងចេញ ហ្នឹងគឺវាលឿន។ បូកជាមួយនឹងសេវា ground handling នៅព្រលាននេះ ធ្វើម៉េចសេវាស្អីក៏ដោយ កុំបន្ថែមបន្ទុកតម្លៃ។

ថ្ងៃមុនឱ្យចរចាជាមួយក្រុមហ៊ុនសន្តិសុខមួយ ដើម្បីឱ្យលុប ព្រោះមានក្រុមហ៊ុនសន្តិសុខមួយឈ្មោះ “សកម្ម” ឱ្យធ្វើការ។ គាត់បានរដ្ឋលេខាធិការអាកាសចរណ៍ស៊ីវិល សុំគោលការណ៍ឱ្យចរចាជាមួយព្រលាននី​មួយ​ៗ ដើម្បីចរចាតម្លៃ។ អញ្ចឹងទុកឱ្យវិស័យឯកជនចរចា។ ក្រុមហ៊ុន “សកម្ម” នេះបានទៅចរចាជាមួយព្រ​លាននេះ និងព្រលាននៅសៀមរាប។ ឱ្យវិស័យឯកជនកំណត់ទៅ។ រដ្ឋធ្វើម៉េចដាក់បន្ទុកតែស្តង់ដារទេ​ សន្តិសុខអីយ៉ាងម៉េចៗ ឯកជនត្រូវទទួល។ ធ្វើយ៉ាងណាកុំឱ្យបាត់ភាពប្រកួតប្រជែងព្រលានទីនេះ។ ដោយ​សារតម្លៃហោះហើរយើងមិនទាន់ច្រើន តម្លៃខ្លះវាខ្ពស់ជាងតម្លៃព្រលានយន្តហោះនៅប្រទេសក្រៅហើយ កុំឱ្យសេវាអីផ្សេងៗដាក់បន្ទុក ដំឡើងថ្លៃបន្ថែម … បើថ្លៃកាន់តែខ្លាំង គេអាចកាត់ជើងហោះហើរមកទីនេះ ទំនិញអីផ្សេងអាចចេញទៅប្រទេសជិតខាង។ អញ្ចឹងរុញតាមនេះឱ្យច្រើន។ ខ្ញុំបានឱ្យគោលការណ៍រដ្ឋលេ​ខាធិការអាកាសចរណ៍ស៊ីវិល ធ្វើការជាមួយក្រុមហ៊ុនឯកជន “សកម្ម” ហ្នឹង ជាមួយក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ហើយខ្ញុំប្រគល់ភារកិច្ចឱ្យឯកឧត្តមអគ្គបណ្ឌិតសភាចារ្យតាមឱ្យជាប់ ព្រោះបើចង់ថែមតម្លៃនេះតម្លៃនោះគឺមិនបានទេ។ សុំបញ្ជូនសារឱ្យច្បាស់។ ចរចារវាងក្រុមហ៊ុន “សកម្ម” ហ្នឹងជាមួយក្រុមហ៊ុនព្រលានយន្តហោះ ហើយអនុវត្តតាមហ្នឹង កុំឱ្យព្រលាននេះទៅជាព្រលានមានតែអគារ អត់មានការហោះហើរ។

ទី១ សេវាផ្ទៃក្នុងឆ្លងកាត់ឱ្យល្អ។ ទី២ តម្លៃ ទាំងតម្លៃទំនិញដឹកឆ្លងកាត់/Cargo ទាំងតម្លៃព្រលានយន្តហោះ កុំឱ្យធ្វើអីដែលបង្កើនបន្ទុកទៅដល់វិស័យអាកាសចរណ៍ វិស័យទេសចរណ៍ វិស័យហោះហើរនៅកម្ពុជា។ ក្រុមហ៊ុនទាំងអស់ត្រូវគិត។ ខ្ញុំដឹងថាក្រុមហ៊ុនគិតគូរពីប្រាក់ចំណូលចំណេញហើយ ប៉ុន្តែកុំគិតលឿនពេក។ ត្រូវគិតពីផលប្រយោជន៍និងចំណេញរួមរបស់ជាតិ ដែលព្រលានយន្តហោះនេះអាចជួយ។ បើព្រលានយន្តហោះមានការហោះហើរកាន់តែច្រើន វាជួយនាំទេសចរ នាំទំនិញចូលមកដល់កម្ពុជា ជួយលើកទឹកចិត្ត។ អញ្ចឹងខ្ញុំសូមឱ្យរដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរស៊ីវិល ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធធ្វើការជាមួយក្រុមហ៊ុន មិនមែនតែក្រុមហ៊ុន “សកម្ម” នៅទីនេះទេ ក្រុមហ៊ុនដែលផ្តល់សេវាផ្សេងៗនៅគ្រប់អាកាសយានដ្ឋានទាំងអស់ត្រូវធ្វើយ៉ាងណាធានាកុំឱ្យមានបន្ទុកអត់ចាំបាច់ ធ្វើឱ្យបាត់បង់នូវការប្រកួតប្រជែង ព្រោះនេះគឺជាផលិតផលវិស័យឯកជន ដែលត្រូវប្រកួតប្រជែងជាមួយព្រលានយន្តហោះជិតខាងដែរ​។

(៨) ធ្វើឲ្យព្រលានយន្តហោះមានមនុស្សច្រើនធ្វើដំណើរដោយសប្បាយចិត្ត ជាចក្ខុវិស័យ និងផែនការសកម្មភាពដែលត្រូវធ្វើរួមគ្នា

សម្រាប់យន្តហោះ ពីនេះទៅព្រលានយន្តហោះប្រទេសជិតខាងអត់ឆ្ងាយទេ។ អញ្ចឹងគេមានជម្រើស។ ធ្វើយ៉ាងណាទាក់ទាញឱ្យមានហោះហើរនៅកន្លែងនេះ។ អញ្ចឹងធ្វើម៉េចសេវាឱ្យកាន់តែប្រសើរ មានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់មនុស្ស និងទំនិញ តម្លៃសមរម្យ ហើយបើអាចកាត់បានក៏កាត់។ ខ្ញុំប្រាប់ ឯកឧត្តម ឆាលស៍ វ៉ាន់ និងលោកអ្នកឧកញ៉ា ពុង ឃាវសែ និយាយជាមួយសាមញ្ញថា “បង! ពូ! ទាក់ម៉ូយ”។ បានន័យថាទាក់ម៉ូយ Business។ ពេលខ្លះតម្លៃដំបូងគេឱ្យ Free តែគាត់ថាអត់បានទេ មួយថ្ងៃៗ គ្រាន់តែបង់ការប្រាក់ខ្ចីហ្នឹងចូលកន្លះលានបាត់ហើយ។ អញ្ចឹង Free អត់កើតទេ។ ប៉ុន្តែ ជួយរក្សាតម្លៃស្រដៀងគ្នានឹងព្រលានចាស់ ទោះបីវាជាបន្ទុកក៏ដោយ។

ខ្ញុំថាទាល់តែធ្វើអញ្ចឹង បើសិនជាយើងថ្លៃពេក អត់មានមនុស្ស អត់មានភ្ញៀវ។ ស៊ូថ្លៃទាបតែមានភ្ញៀវច្រើនគុណចំនួន។ ហ្នឹងសេដ្ឋកិច្ចអញ្ចឹង។ បរិមាណច្រើន តម្លៃតិច គុណទៅវាចូលចំណូល វាស្មើបរិមាណតិចតម្លៃខ្ពស់ដែរ។ តែបរិមាណច្រើន តម្លៃតិចនេះ វារស់បានយូរជាង ដោយសារទីផ្សារ Brand របស់យើងកាន់តែទទួលស្គាល់ទៅថ្ងៃក្រោយ … ខ្ញុំសូមឱ្យមើលជ្រុងហ្នឹង។ បានន័យថាសេវានីមួយៗគឺជាតម្លៃ។ តម្លៃគឺការប្រកួតប្រជែង អញ្ចឹងគ្រប់ផ្នែកទាំងអស់ទាំងអនាម័យ ទាំងផាសុកភាព ទាំងសន្តិសុខ ទាំងអន្តោប្រវេសន៍ ទាំងគយ ទាំងសេវាកម្មលើកដាក់ឥវ៉ាន់ ទាំងតម្លៃ គឺត្រូវប្រកួតប្រជែងទាំងអស់។

នេះហើយជាចក្ខុវិស័យ និងផែនការសកម្មភាពដែលត្រូវរួមគ្នា ដើម្បីឲ្យព្រលានយន្តហោះនេះកាន់តែមានមនុស្សច្រើនធ្វើដំណើរ។ ព្រលានដែលជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ខ្ពស់បំផុត គឺព្រលានដែលមានមនុស្សច្រើនធ្វើដំ​ណើរ ហើយធ្វើដំណើរដោយសប្បាយចិត្ត និយាយសាមញ្ញប៉ុណ្ណឹង … អញ្ចឹងដាក់ទិសដៅនេះទាំងអស់គ្នា ហើយក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងព្រលានមិនអាចធ្វើតែឯងទេ ទាល់តែរដ្ឋជួយ និងគ្រប់វិស័យឯកជនជួយគ្រប់គ្នា ទាំងគយ ទាំងក្រុមហ៊ុនធានាអីផ្សេងៗ។ ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ធ្វើយ៉ាងណាទុកឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនសន្តិសុខនេះចរចាជាមួយក្រុមហ៊ុនព្រលានទៅ គេអាចទទួលបានប៉ុណ្ណាអីប៉ុណ្ណា កុងត្រាអីយ៉ាងម៉េច អនុវត្តតាមនោះទៅព្រោះក្រុមហ៊ុនព្រលាននេះគិតហើយ ធ្វើយ៉ាងណាបានចំណូលចំណេញប្រកួតប្រជែង គាត់បូកទាំងសេវាអីដែលគាំទ្រ វាត្រូវតែតាមហ្នឹង។

(៩) មិនអាចឲ្យក្រុមហ៊ុនមួយចំណេញ តែបំផ្លាញវិស័យហោះហើរ ឬព្រលានយន្តហោះរបស់ប្រទេសទេ

ខ្ញុំសុំឲ្យស្ថាប័នរបស់រដ្ឋដែលពាក់ព័ន្ធរឿងនេះ តាមមើលឲ្យជាប់ ព្រោះរឿងនេះវាជារឿងបន្តតាំងពីព្រលានចាស់មក។ យើងបានទប់ម្ដងហើយ លុបកុងត្រាម្ដងហើយ។ ឥឡូវចេញមកថ្មីទៀត។ បើសិនជាមិនអនុវត្តតាមកុងត្រា លុបចោលតែម្ដង។ រកអ្នកថ្មី។ ខ្ញុំមិនអាចឲ្យក្រុមហ៊ុនមួយចំណេញ តែបំផ្លាញវិស័យហោះហើរ ឬព្រលានយន្តហោះរបស់ប្រទេសទាំងមូលនោះទេ។ យើងត្រូវដាក់ទិសដៅការពារវិស័យទេសចរណ៍ វិស័យហោះហើរ និងព្រលានថ្មីរបស់យើង ដើម្បីនាំភ្ញៀវឲ្យច្រើនចូលមកប្រទេសយើង ជាគោលដៅ។ អញ្ចឹង ផលប្រយោជន៍ក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនអាចចំណេញ តែសុំឲ្យចំណេញល្មមៗដើម្បីយើងរស់ទាំងអស់គ្នា។ នេះខ្ញុំឲ្យជាគោលការណ៍រួចហើយ។ មិនចំពោះក្រុមហ៊ុន “សកម្ម” មួយទេ ក្រុមហ៊ុនណាក៏ដោយដែលបង្កបញ្ហា។ រស់ទាំងអស់គ្នា ហើយសុំដាក់ចក្ខុវិស័យរស់រយៈពេលវែង កុំរស់រយៈពេលខ្លី រស់តែមួយភ្លែត បាត់ភាពប្រកួតប្រជែង ដួលទាំងអស់គ្នា។ អត់បានទេ។

ព្រលាននេះ មិនមែនសប្បាយ និងស្អាតត្រឹមតែថ្ងៃទី៩ ខែ៩ ដល់ថ្ងៃទី២០ ខែ១០ នេះទេ ហើយចាប់ពីហ្នឹងទៅលែងមានសណ្ដាប់ធ្នាប់នោះទេ តែកាន់តែល្អជាងនេះតទៅទៀត ទើបជាទិសដៅរបស់យើង។ គ្រាន់តែចូលមកដល់ បន្ទប់ទឹកស្អាតភ្លឹង មានអ្នកអនាម័យនៅក្នុងហ្នឹងទទួលខុសត្រូវ អស់ក្រដាសអនាម័យ ដាក់ថែម​។ កន្លែងហ្នឹងខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ នេះជាចំណុចគន្លឹះមួយនៃ business។ ជួនកាលហាងល្អ អូតែលល្អ ចូលទៅបន្ទប់ទឹកយ៉ាប់ ក៏គេមិនចូល មិនរៀបចំពិធីនៅហ្នុងដែរ។ ខ្លះមើលរំលងបន្ទប់ទឹកថាកន្លែងអត់សំខាន់។ បើនៅប្រទេសផ្សេង ខ្ញុំឃើញនៅសិង្ហបុរីជាប្រទេសតែមួយគត់ ដែល(ទូទៅ)ប្រទេសផ្សេងៗគេឲ្យផ្កាយទៅអូតែល តែមានតែសិង្ហបុរីដែលឲ្យផ្កាយទៅបន្ទប់ទឹក។ បន្ទប់ទឹកសាធារណៈនៅសិង្ហបុរីមានផ្កាយ២ ផ្កាយ៣ ព្រោះគេយល់ថា អានេះជាមុខមាត់នៃប្រទេស។ ហាងខ្លះល្អណាស់ ស្អាតណាស់ ដេគ័រសុទ្ធតែ marble តែចូលទៅបញ្ហា។ ចេញមកវិញ គេនិយាយតែអាហ្នឹង។ ទោះបីម្ហូបឆ្ងាញ់ម៉េចក៏ដោយ កុំចូលព្រោះពិបាកបន្ទប់ទឹក។ ព្រលានយន្តហោះដូចគ្នា។

អ្វីដែលខ្ញុំចង់និយាយនោះគឺ មើលការងារតូចៗ កុំមើលតែព្រលានធំ ថតបង្ហោះទៅស្អាត រូបព្រះអង្គ តែសេវាមិនល្អ។ អាតូចៗនេះហើយដែលធ្វើឲ្យអាធំដួល។ ខ្ញុំសូមលើកទឹកចិត្ត និងសូមអរគុណណាស់ចំពោះបងប្អូន ហើយកុំថាបុគ្គលិកអនាម័យប្រាក់ខែតិចជាងប្រធានព្រលាន។ គាត់កិច្ចការទទួលខុសត្រូវតិចជាងប្រ​ធានព្រលានមែន តែកុំភ្លេចកិច្ចការគាត់សំខាន់ណាស់ យកចិត្តទុកដាក់គាត់ផង។ កុំថាត្រឹមបុគ្គលិកអនាម័យ​សោះ។ ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់គាត់ផង ហើយគាត់ក៏ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់លើការងារដែរ។ នេះជាការរួមគ្នាដើម្បីធ្វើ ទាំងអស់គ្នាសុទ្ធតែសំខាន់ទាំងអស់ អត់មាននរណាម្នាក់មិនសំខាន់នោះទេ។ អ្វីដែលខ្ញុំចង់លើក ដែលថាលើកពីបង្គន់នោះ គឺបានន័យថា ការងារតូចៗគឺវាសំខាន់ ដែលអាចធ្វើឲ្យ(ការងារធំ)រលំ។ ការងារសេវាកម្ម ឬតម្លៃ យើងថាតូចតែមួយជ្រុង តែវាអាចធ្វើឲ្យព្រលានទាំងមូលបាត់បង់ការហោះហើរ និងឆ្លងកាត់ទំនិញ។ នេះជាកិច្ចការសំខាន់។

[ចប់សេចក្ដីអធិប្បាយ២]

ទី៤. រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរស៊ីវិល និងក្រុមហ៊ុន OCIC, ជាពិសេស ក្រុមហ៊ុន ខេមបូឌា អ៊ែរផត អ៊ិនវេសមិន ឯ.ក (Cambodia Airport Investment Co., Ltd.) ត្រូវបន្តសហការជាមួយអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីពង្រឹង សុវត្ថិភាព, សន្តិសុខ, សណ្តាប់ធ្នាប់ និងអនាម័យ នៅក្នុង និងបរិវេណជុំវិញ អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោ, ជាពិសេស ត្រូវធានាឱ្យបាននូវសោភ័ណភាព ផាសុកភាព និងភាពងាយស្រួលដល់អ្នកដំណើរ, ទាំងពេលចេញ និងពេលចូលកម្ពុជា។ ទន្ទឹមនេះ, ត្រូវរក្សាឱ្យបាននូវអត្តសញ្ញាណជាតិយើង គឺការផ្តល់សេវាប្រកបដោយស្នាមញញឹម និងភាពរួសរាយរាក់ទាក់ ហើយក៏ត្រូវធ្វើការគ្រប់គ្រងឱ្យបានត្រឹមត្រូវ និងធ្វើការត្រួតពិនិត្យជាប្រចាំចំពោះហាងទំនិញ អាហារដ្ឋាន និងហាងលក់ភេសជ្ជៈនានា ដើម្បីធានាឱ្យបាននូវការផ្តល់សេវាកម្ម ស្របតាមនិយាមបច្ចេកទេស និងស្តង់ដាអនាម័យ។

ទី៥. ក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ, ជាពិសេស ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា, ក្រុមការងារជំរុញការវិនិយោគក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ និងក្រុមការងារជំរុញការវិនិយោគក្នុងភូមិភាគឦសាន ត្រូវចូលរួមផ្សព្វផ្សាយអំពីសក្តានុពលវិនិយោគនៅកម្ពុជា តាមរយៈការគូសរំលេចនូវការខិតខំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការកែលម្អបរិយាកាសវិនិយោគ និងធុរកិច្ច ដែលមានអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោ និងអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិសៀមរាប-អង្គរ ជាសក្ខីភាព។

[ចាប់ផ្តើមសេចក្តីអធិប្បាយ៣]

រឿងពាក់ព័ន្ធបញ្ហាព្រំដែននេះ ខ្ញុំមិនបាននិយាយ ហើយក៏មិននិយាយច្រើន។ ខ្ញុំសុំមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយទេព្រោះបញ្ហាមិនទាន់ចប់។ ខ្ញុំគ្រាន់តែអាចជម្រាបជូនដល់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋនូវអភិក្រមមួយចំនួនអំពីការគិតគូររបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។ ក្នុងរយៈពេល ២ខែនេះ បងប្អូនខ្លះថា ក្នុងមួយឆ្នាំនេះ ខ្ញុំ(មានការ)វិវឌ្ឍ(សឹងតែ) ៥ឆ្នាំ ដោយសារមានសក់ស្កូវច្រើន។ ខ្ញុំថា “មិនអីទេ ចាំចប់បញ្ហា និងជម្លោះទាំងមូល ចាំលាបក៏មិនអីដែរ ព្រោះនៅមានសក់នៅឡើយ មិនទាន់អស់សក់”។ សូមអរគុណចំពោះការជូនពរ មានឯកឧត្ដម ម៉ៅ ហាវណ្ណាល់ ជាដើម ក៏ដូចប្រជាពលរដ្ឋ និងបងប្អូន មិត្តភក្ដិជាច្រើនឃើញតាមបណ្ដាញសង្គម … ខ្ញុំក៏សូមជូនពរត្រឡប់ទៅវិញ ជូនបងប្អូនទាំងអស់គ្នា ជាពិសេសប្រទេសជាតិរបស់យើងទាំងមូល ឲ្យទទួលបានសេចក្ដីសុខ សុខសន្តិភាព និងបញ្ចប់នូវបញ្ហាទាំងឡាយក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ។

(១០) រាជរដ្ឋាភិបាលប្រកាន់យកអភិក្រម៣ ក្នុងពេលតែមួយ ក្នុងការដោះស្រាយស្ថានការណ៍ព្រំដែន

ឥឡូវ តើមានអភិក្រមអ្វីខ្លះ ដែលកម្ពុជា(ប្រើដើម្បី)ដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែន? យើងនិយាយអំពីអភិក្រមនៃការដោះស្រាយ។ យើងមិនអាចនិយាយពីអារម្មណ៍ទេ។ យើងត្រូវនិយាយពីយុទ្ធសាស្រ្ត វិធីសាស្រ្ត និងគោលដៅច្បាស់លាស់។ យើងមានអភិក្រម២ (តែសម្តេចបានលើកឡើងមាន៣) ក្នុងពេលជាមួយគ្នា។ ទី១ កន្លែងណាដែលមានបញ្ហា ដូចជាការប្រយុទ្ធគ្នា បាតុភាពនៅបន្ទាយមានជ័យ ឬយុទ្ធជន ១៨នាក់ យើងត្រូវទប់កុំឲ្យរីករាលដាល។ នៅកន្លែងកើតហេតុ (ទី២) រកវិធីកាត់បន្ថយនូវផលប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋយើងឲ្យបានជាអតិបរមា និងបានលឿនបំផុត ហើយទី៣ រកវិធីស្ដារឡើងវិញនៅកន្លែងនោះ (និងក្នុង)ពេលជាមួយគ្នាត្រូវរកវិធីបញ្ចប់ជម្លោះឲ្យបានចប់។ នេះជាអភិក្រមដែលយើងធ្វើ។ ខ្ញុំបានមើលសារបងប្អូនជាច្រើន តាមហ្វេសប៊ុក។ រឿងវា(កើត)ច្រើន។ កន្លែងខ្លះក៏ច្របូកច្របល់។ ឲ្យតែឃើញគេឈូសផ្លូវ មិនដឹងឈូសនៅកន្លែងណាទេ យកមកដាក់ហ្វេសប៊ុកថាគេឈូសយកដីខ្មែរទៀតហើយ។ វាបង្កើតនូវភាពច្របូកច្របល់ (និង)មិនច្បាស់លាស់។

(ជា)អភិក្រមរបស់យើង ឧទាហរណ៍ជាក់ស្ដែង បើផ្ទុះអាវុធនៅព្រំដែននៅថ្ងៃ២៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ អាទិភាពធំបំផុតគឺ (ទី១) កុំឲ្យវារីក។ បានន័យថា បើវាយគ្នាតាមបន្ទាត់ព្រំដែនខេត្តព្រះវិហារ តំបន់អានសេះ តំបន់ប្រាសាទតាមាន់ តាក្របី កុំឲ្យវារីកទៅដល់តំបន់ផ្សេង និងស្រុកផ្សេងទៀតទូទាំងខេត្ត។ ធ្វើម៉េចទប់វានៅកន្លែងហ្នឹង កុំឲ្យវារាលទៅតាមបណ្ដោយព្រំដែនគ្រប់តែកន្លែង។ ហ្នឹងអភិក្រមទី១ ដែលត្រូវធ្វើបន្ទាន់។

ទី២ កន្លែងណាដែលកើតហេតុនោះ ត្រូវព្យាយាមដោះស្រាយតាមគ្រប់មធ្យោបាយឲ្យអស់លទ្ធភាព ដើម្បីយើងព្យាយាមកាត់បន្ថយហានិភ័យ និងការបាត់បង់។ វាយគ្នាថ្ងៃ២៤ យើងស្ងាត់ មិនបានចេញបកស្រាយអីៗច្រើន (តែ)ក្រសួងការពារជាតិមានផ្សាយស្ថានភាពតាមហ្វេសប៊ុកផ្លូវការ។ ខ្ញុំនិងសម្ដេចតេជោ មិនចេញបកស្រាយអីរញ៉េរញ៉ៃទេ គឺទុកភារកិច្ចឲ្យក្រសួង/ស្ថាប័នជូនដំណឹងប្រជាពលរដ្ឋ ព្រោះ(មានបណ្តាញ)តាមហ្វេសប៊ុកច្រើន។ សួរថា តើយើងធ្វើអី? នៅដេកអេះពោះឬអី? អត់ទេ។ យើងរកគ្រប់មធ្យាបាយដើម្បីបញ្ចប់ការវាយគ្នា កុំឲ្យវាខ្ទេចច្រើនពេក។ ក្នុង ៥ថ្ងៃ ស្លាប់/របួសប៉ុន្មាន? រាប់សែននាក់ត្រូវធ្វើជម្លៀស។ អញ្ចឹង យើងបានអនុវត្តអភិក្រមនេះ ក្នុងគោលដៅធ្វើយ៉ាងណាឲ្យមានបទឈប់បាញ់កាលពីថ្ងៃ២៨ ហើយព្យាយាមទប់យ៉ាងណាកុំឲ្យវាផ្ទុះក្រោយពីថ្ងៃទី២៨ រហូតមកដល់ថ្ងៃនេះ។

ទី៣ គឺស្ដារស្ថានការណ៍ឡើងវិញ។ (នោះ)គឺធ្វើយ៉ាងណាឱ្យស្ថានភាពជម្លោះនេះចប់។ បានន័យថា យើងចរចាបទឈប់បាញ់ (ដោយ) JBC, GBC, RBC ប្រជុំនិងធ្វើការជាមួយគ្នា ប្រទាក់ក្រឡាជាមួយគ្នា។ បើសិនជាស្ថានភាពនៅតានតឹង ជេរគ្នាទៅវិញទៅមក អត់មានពេលទៅនិយាយគ្នា(បានទេ)។ គឺគ្មានអីក្រៅពីតានតឹង។ តឹងទ្រូង។ អញ្ចឹង យើងបន្តធ្វើសកម្មភាពនេះ។ បងប្អូនឃើញថា ជាធម្មតា RBC (និង/ឬ) GBC ប្រជុំមួយឆ្នាំម្ដង តែដោយសារស្ថានភាពនេះ យើងត្រូវជួបប្រជុំជាញឹកញាប់ដើម្បីភ្ជាប់ទំនាក់ទំនង។ មានរឿងអី ត្រូវដោះស្រាយជាមួយគ្នា ព្រោះផលប៉ះពាល់មិនមែនតែអ្នកនៅតាមហ្វេសប៊ុកទេ។ ខ្ញុំឃើញបងប្អូនខ្លះនៅអាមេរិកស្រែកថា “វាយទៅ”។ (សូមយល់ថា)អ្នកប៉ះពាល់គឺអ្នករាប់ម៉ឺននាក់ដែលមិនទាន់បានទៅផ្ទះផង នៅដេកហាលភ្លៀងនៅវត្តពោធិ៍ប្រាំពាន់(ដើម) ជនភៀសសឹក ក្មេងប៉ុន្មាននាក់ដែលអត់បានរៀន។ សូម្បីខាងថៃ ប្រជាជននៅព្រំដែនហ្នឹងក៏ថាធុញដែរ។ ឥឡូវមិនដឹងថាម៉េច ត្រៀមតែបង្វិចរត់។ អញ្ចឹង យើងធ្វើយ៉ាងណាស្ដារ(ស្ថានការណ៍)ឡើងវិញ។

(១១) អនុវត្តអភិក្រមបញ្ចប់ជម្លោះ ដើម្បីបង្កើតនិងភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងឡើងវិញ

ខ្ញុំយល់ពីអារម្មណ៍។ ដោយសារខឹងពេក បងប្អូនខ្លះ(ក៏ចង់ឱ្យ)វាយតែម្ដងទៅ ផ្ដាច់ ១០០ឆ្នាំ។ សួរអញ្ចេះថា ការផ្ដាច់១០០ឆ្នាំ (អាច)បានសម្រាប់បងប្អូននៅអាមេរិក នៅភ្នំពេញ តែបើស្ថានភាពវានៅតឹងរៀបតែបង្វិចទៀតរត់នេះ តើ១០០ឆ្នាំទៀត វានឹងយ៉ាងម៉េច? សម្រាប់មេដឹកនាំរាជរដ្ឋាភិបាល ត្រូវមើលគ្រប់ទិដ្ឋភាពសំខាន់​។ អញ្ចឹងសភាពការណ៍ដែលកើតនេះ គឺអភិក្រមទី១ ទប់កុំឲ្យវារីក, ទី២ ព្យាយាមដោះស្រាយនឹងកន្លែង ដើម្បីបញ្ចប់វា កាត់បន្ថយការបាត់បង់អាយុជីវិត របួស/ស្លាប់ បំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិ ទាំងទាហាននិងប្រជាជន និងទី៣ ស្ដារសភាពការណ៍ឡើងវិញ ហើយនេះវាចូលក្នុងអភិក្រមនៃការបញ្ចប់ជម្លោះ ដែលយើងធ្វើការកន្លងមកនេះដើម្បីបង្កើត និងភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងឡើងវិញ។ បងប្អូនខ្លះក៏ថា ភ្ជាប់(ទំនាក់ទំនង)ធ្វើស្អី។ (ទស្សនៈនេះ)នៅយើងក៏មាននៅថៃក៏មាន។

បងប្អូននិយាយនេះដោយអារម្មណ៍ ប៉ុន្តែបើជាមេដឹកនាំ ឬយើងនៅប្រើកំហឹងទល់កំហល់នោះ មិនមែនស្លាប់មេដឹកនាំនៅភ្នំពេញទេ មិនមែនលំបាកទេ តែវាយគ្នានៅឯណោះ។ ដូចជាសង្រ្គាមនៅអឺរ៉ុប។ យើងឃើញហើយ ប្រទេស ២វាយគ្នា មេដឹកនាំ ២-៣ឆ្នាំ នៅតែដដែលទេ តែសងខាងស្លាប់រាប់សែនលាននាក់ទៅហើយ។ រើសទ័ពថ្មីបញ្ចូល។ ប្រទេសមួយនោះ យកទាំងអ្នកចាស់ៗ ចូលវាយ ព្រោះអស់ទ័ពក្មេងទៅ។ អញ្ចឹង ការបញ្ចប់ជម្លោះគឺជាគោលដៅធំ។ ហេតុនេះ សង្ឃឹមថា ក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខ នឹងមានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព និងខិតខំធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះ។ នេះជាអភិក្រមដែលយើងត្រូវធ្វើ (ដើម្បី)បញ្ចប់ជម្លោះ។

ខ្ញុំមើលហ្វេសប៊ុក។ ព្រឹកឡើងបើកមើល ក៏តឹងទ្រូង។ ឃើញតែកើត(ហេតុ)ស្អីៗ នៅឯណាទៀតហើយ។ ខ្ញុំជឿថា បងប្អូននៅទីនេះក៏ប្រហែលជាតឹងទ្រូងដែរ។ ឥឡូវ បងប្អូនអាចគិតមើល តើអ្នកនៅទីនោះផ្ទាល់តឹងទ្រូងជាងយើងប៉ុន្មានដង? ដែលមិនដឹងថាថ្ងៃនេះស្អីកើតនៅជិតផ្ទះខ្ញុំ ជិតភូមិខ្ញុំ។ (ឧទាហរណ៍) ភ្លើងឆេះផ្ទះ។ គ្រាន់តែឆេះផ្ទះមួយទេ អ្នកដែលមានផ្ទះជាប់របងផ្ទះដែលកំពុងឆេះ គឺភ័យខ្លាំងណាស់ បន់ឲ្យតែគេពន្លត់ឲ្យឆាប់។ សម្រាប់អ្នកនៅពីក្រៅមកអាចគិតថា បើឆេះមួយហ្នឹង អាចឆេះ ៤ ទៅ ១០ទៀត ប្រហែលអាចទទួលយកបាន ប៉ុន្តែអ្នកដែលនៅជិតនោះមិនអាចទេ មិនអាចឲ្យឆេះមួយផ្ទះទៀតទេ ព្រោះជាផ្ទះខ្ញុំ។ កន្លែងខ្លះ ខ្ញុំឃើញបងប្អូន(មានការ)អត់ធ្មត់។ ខ្ញុំទទួលស្គាល់ ហើយពេលខ្លះបងប្អូនតឹងទ្រូង។ ការប្រើប្រាស់យន្តការបញ្ចប់សង្គ្រាម (សំរាប់)អ្នកដោះស្រាយគឺដោះ(ស្រាយដោយ)អភិក្រមដែលគិតគូរទាំងមូលដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះ (ហើយ)ឆ្លើយឆ្លងធ្វើការជាមួយគ្នា។

(១២) អនុវត្តអភិក្រម៣ សម្រេចបានបទឈប់បាញ់ និងការគ្រោងការចរចាសន្តិភាពក្រោមអធិបតីភាពប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំម៍

ព្រំដែនជាបញ្ហាស្មុគស្មាញ នៅក្នុងអាស៊ាន។ ខ្ញុំមើល(សមាជិកទាំង) ១០ប្រទេស (មាន)ប្រទេសតិចណាស់ ដែលអត់មានបញ្ហាព្រំដែនជាមួយប្រទេសជិតខាង។ ម៉ាឡេស៊ី (មានបញ្ហា)ជាមួយសិង្ហបុរី។ ឥណ្ឌូនេស៊ី(មានបញ្ហា)ជាមួយសិង្ហបុរី។ ថៃ(មានបញ្ហា)ជាមួយម៉ាឡេស៊ី។ (នេះជា)បញ្ហាដែលបន្សល់ពីជំនាន់អាណានិគមរាប់រយឆ្នាំ ប៉ុន្ដែការជ្រើសរើសក្នុងការដោះស្រាយគឺដោះដោយសន្ដិវិធី (គឺ)និយាយគ្នា។ កន្លែងខ្លះក៏នាំគ្នាទៅ ICJ កន្លែងខ្លះក៏មានមានគណៈកម្មាធិការទ្វេភាគី ដោយពុំប្រើការបាញ់ កំហឹង ឬ(វិធីសាស្ដ្រ)ក្ដៅដាក់គ្នា។ យើងក៏មានដែរ ជាមួយថៃ តាំងពីឆ្នាំ២០០០។ យើងបានធ្វើការកំណត់៧៤ បង្គោលរួចហើយ។ បង្គោលមានលេខ៧៣ អត់មានលេខ៧៤ ទេ ប៉ុន្ដែលេខ២២ មាន ២២A និង២២B។ អញ្ចឹងរាប់ទៅ(មាន) ៧៤។ យើងបានកំណត់ជាមួយគ្នារួចហើយ។ ត្រូវធ្វើ នីតិវិធី(បន្ដ)ទៀត។ ប៉ុន្មានថ្ងៃទៀតត្រូវមានការជួបគ្នារវាងគណៈកម្មាធិការមកជួបនិយាយគ្នាដោះស្រាយបញ្ហា។

កម្ពុជាគ្មានគោលបំណងរំលោភលើអធិបតេយ្យភាព ឬបូរណភាពទឹកដីរបស់អ្នកណា ហើយក៏មិនឲ្យអ្នកណាមករំលោភយើងដែរ។ នេះជាគោលការណ៍។ ប៉ុន្ដែ តើដោះស្រាយយ៉ាងម៉េច? គឺដោះស្រាយតាមគោលការណ៍ដូចប្រទេសអាស៊ានផ្សេងទៀត (ដែល)គេ(បាន)ធ្វើជាមួយគ្នា គឺមានគណៈកម្មាធិការព្រំដែន មានច្បាប់អន្ដរជាតិ មានសន្ធិសញ្ញា អនុសញ្ញា (និង)ដែលយើង(ក៏បាន)ធ្វើ ២០ឆ្នាំហើយ។ យើងអាចឲ្យប្រជាជនដកដង្ហើមបាន នៅពេលដែលមន្ដ្រីទទួលខុសត្រូវ មិនឲ្យប្រជាជនមករង(ការ)ជល់មុខគ្នានេះ។ នេះហើយជាការត្រៀមពន្លត់ជម្លោះ។ បើគ្មានការឯកភាពគ្នាជាទ្វេភាគី ក៏គ្មានអ្នកណា(ត្រូវ)បាត់អីៗទេ។ ត្រូវតែមានការឯកភាពគ្នា។ ច្បាប់គឺអញ្ចឹង។ យើងប្រើប្រាស់យន្ដការច្បាប់ យន្ដការអន្ដរជាតិ ដើម្បីជួយនៅក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានេះ។

បងប្អូនអាចឆ្ងល់ថា រដ្ឋាភិបាលស្ងាត់ស្ងៀម។ ឥឡូវទៅជាឌឺដង។ រឿងស្ងាត់ស្ងៀមអត់ធ្មត់ ដោយសារកន្លែងនេះមើលឃើញដោះមិនចេញ កន្លែងនោះដោះមិនចេញ។ ខ្ញុំសុំឲ្យបងប្អូនយល់ពីអត្ថប្រយោជន៍របស់វា។ ទី១ រាជរដ្ឋាភិបាលស្ងាត់ ប៉ុន្ដែមិនស្ងៀមទេ។ យើងធ្វើសកម្មភាពគ្រប់យ៉ាង។ ដូចខ្ញុំរើសអម្បាញ់មិញ អភិក្រម៣ នេះសម្រេចបាន មិនមែនដោយចៃដន្យទេ គឺយើងធ្វើការងារសកម្ម ទម្រាំតែបានបទឈប់បាញ់ ទម្រាំបាន JBC RBC និយាយគ្នា ទម្រាំបានយើងមានគ្រោងកិច្ចចរចាសន្ដិភាពក្រោមអធិបតីភាពរបស់ឯកឧត្តម Donald Trump។ មិនមែនយើង(នៅ)ស្ងៀម ហើយកើតមានទេ។ គឺ(បានពី)ការខិតខំប្រឹងប្រែង។

(១៣) រដ្ឋាភិបាលមិនបោះបង់ប្រជាពលរដ្ឋ កងទ័ពជួរមុខ និងគ្រួសារទ័ពចោលទេ

ទី២ រដ្ឋាភិបាលស្ងាត់ស្ងៀមអញ្ចឹង ប្រហែលជាបោះបង់ លែងយកចិត្តទុកដាក់ប្រជាពលរដ្ឋហើយ។ ឃើញតែគេជួយកងទ័ព ប៉ុន្ដែរដ្ឋស្ងាត់ស្ងៀម ទុកប្រជាជន និងទ័ពចោល។ មិនដូច្នោះទេ។ និយាយពីរដ្ឋាភិបាលគឺចាប់ពីនាយករដ្ឋមន្ដ្រីរហូតដល់អភិបាលស្រុក មេឃុំ រហូតដល់កងកម្លាំងខាងមុខគ្រប់ជាន់ថ្នាក់(មាន)ការទទួលខុសត្រូវ។ យើងនៅជាមួយគ្រួសារទ័ព កងទ័ពខាងមុខនិងប្រជាជន។ យើងខំប្រឹងរកការងារឲ្យប្រជាជនទាំងអស់ មិនថាអ្នកត្រឡប់មកពីថៃ (ទោះបី)មិនទាន់បានទាំងអស់ (ប៉ុន្ដែ)យើងប្រឹងភ្ជាប់ថែមទៀត។ យើងខំរកកន្លែងឲ្យប្រជាពលរដ្ឋជនភៀសខ្លួនរាប់ម៉ឺននាក់ (ដែល)កាលពីមុនរាប់សែននាក់(បានស្នាក់និងផ្ដល់ការ)ព្យាបាលជំងឺជាប់ជាប្រចាំ។ យើងខិតខំ(ជួយ)គ្រួសារទ័ពដែលត្រូវជម្លៀសខ្លួនពីជួរមុខមក។ យើងធ្វើការងារជាប់ជាប្រចាំជួយវីរៈកងទ័ពនៅជួរមុខ(ដែលរងរបួស)។ យើងបន្ដជួយប្រជាពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះនៅព្រៃចាន់ និងជោគជ័យ ដោយមិនបោះបង់ចោលទេ។ ជាអកុសល វាមានកើតហេតុប៉ះពាល់ប៉ុន្មានគ្រួសារ​។ យើងមិនបោះបង់ការជួយ និងខិតខំស្ដារឡើងវិញនោះទេ។

ប៉ុន្ដែយើងទប់សភាពការណ៍ដែរ។ ប្រសិនបើយើង(ធ្វើ)មិនស្រួល មិនមែនមានតែប៉ុន្មានផ្ទះហ្នឹងទេ (គឺអាច)ពេញភូមិ។ ប៉ុន្មានភូមិអាចនៅហ្នឹងអត់(បាន)។ ផ្ទះរាប់ពាន់ខ្នងហ្នឹង អាចរាលដាលដល់អ្នកប៉ោយប៉ែត (តើអាច)នៅដូចរាល់ថ្ងៃឬអត់? បើយើងទប់សភាពការណ៍មិនបាន។ ខុសគ្នាតែប៉ុន្មានគីឡូនេះ បើគ្រាប់ចាប់ផ្ដើមផ្លោង គ្មានអ្នកប៉ោយប៉ែតនៅហ្នឹងទេ។ នេះជាការគិតគូរខិតខំទប់សភាពការណ៍កុំឲ្យវារីក។ សូមបងប្អូនយោគយល់។ យើងមិនបោះបង់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋចោលទេ។ អភិបាលខេត្ត កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធព្យាយាមការពារប្រជាពលរដ្ឋ។ យើងមិនចង់ប្រើអំពើហិង្សាពង្រីកភូមិសាស្ដ្រជម្លោះទេ ប៉ុន្ដែត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ការពារប្រជាពលរដ្ឋ។ ខ្ញុំសូមឲ្យបងប្អូនជឿ(ទុកចិត្ត)។ ការធានាសុខុមាលភាព ការហូបចុក (ដោយសារការ)ប៉ះពាល់កន្លែងបង្កបង្កើនផលរបស់គាត់ដោយសាររឿងមួយចំនួន ប៉ុន្ដែយើងជួយគាត់បំពេញនូវការខ្វះខាត ហើយពេលជាមួយគ្នាខិតខំរកដំណោះស្រាយមួយ មិនអាចឲ្យគាត់នៅរ៉ាំរ៉ៃបែបភ្នែកនៅកញ្ចឹងកមួយថ្ងៃៗ មិនដឹង(ថា)អី(នឹងកើតមាន ហើយតើ)រាប់សិបឆ្នាំបន្ដទៅទៀត(នោះទេ)។ វាមិនអាចទៅរួច។

(១៤) ការពារអាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋ ទឹកដី និងទ្រព្យសម្បត្ដិ រកវិធីដោះស្រាយតាមសន្ដិវិធី តាមសន្ធិសញ្ញាបារាំង-សៀមឆ្នាំ១៩០៧

ទាំងខាងថៃទាំងខាងយើង ធ្លាប់តែជាអ្នកភូមិផងរបងជាមួយគ្នា ដូចជាភូមិព្រៃចាន់ ជាមួយណងចាន់ ទូរស័ព្ទធ្វើបុណ្យទានជាមួយគ្នា ឥឡូវមើលមុខគ្នា(មិនចំ)។ ចង់ជួបគ្នាដែរ ប៉ុន្ដែមិនសូវបាន។ អ្នកតឹងសរសៃកដាក់គ្នា ភាគច្រើនគឺអ្នកទៅពីឆ្ងាយ។ ខាងយើង មានអ្នកទៅពីភ្នំពេញ ខាងគេ មានអ្នកទៅពីបាងកក ស្រែកដាក់បាស់អីទៅតបទៅវិញ។ អ្នកនៅភូមិផងរបងជាមួយគ្នា ៣០-៤០ឆ្នាំ មិនសូវជាបញ្ហា។ គេបន់ឲ្យតែមានដំណោះស្រាយ ជួបគ្នាទៅ។ អ្នកនៅនោះមានបុណ្យទាន គេហៅបុណ្យទៅវិញទៅមក ទូរស័ព្ទហៅបងហៅប្អូន និយាយភាសាខ្មែរអីដូចគ្នា។ សម្រាប់រាជរដ្ឋាភិបាល យើងចង់ឲ្យបញ្ចប់ជម្លោះដើម្បីឲ្យស្ថានភាពវិលទៅដើម​។ (បើ)មានការងារដោះស្រាយព្រំដែន ទុកឲ្យស្ថាប័នរដ្ឋដោះស្រាយជាមួយគ្នាទៅ កុំទម្លាក់បន្ទុកឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ។ នេះជាអភិក្រមនៃការធ្វើការ។

ខ្ញុំសុំឲ្យតាមបណ្ដាញសង្គមពិនិត្យ ជាពិសេសរូបភាពការផ្សព្វផ្សាយ។ ជួនកាលរឿងកើតឡើងជាងមួយខែមកហើយ យកមកបង្ហោះដាក់ថ្ងៃនេះទៀត ធ្វើឲ្យបងប្អូនឆេះឡើងវិញ។ អ្នកមិនដឹង ទៅជារឿងស្អីទៀតហើយ​។ (ខ្លះថា) “មានកាំភ្លើងហើយមិនបាញ់ យកទាហានទៅដេកហាលមូស ហើយម៉េចដកបណ្ដោយឲ្យគេយកដី?”។ មិនដូច្នោះទេ។ ទាហានយើងយល់ពីភារកិច្ច និងយល់ពីការការពារ ហើយបងប្អូនទុកចិត្តទៅ។ វាមិនមាន(ការ)យកជម្លោះទៅបញ្ចប់សង្គ្រាម(បាន)ទេ។ មិនមានការយកការស្រែកតឹងសរសៃកដាក់គ្នា ដោយមិនដឹងរឿង ទៅដោះស្រាយ(ជម្លោះបានទេ មានតែ)និយាយគ្នាដោយត្រជាក់។ គ្មានការបាញ់កាំភ្លើងដាក់គ្នាដើម្បីដោះស្រាយបញ្ចប់(ជម្លោះបាន ហើយ)មកនិយាយគ្នាឆាប់ៗនោះទេ។

ប៉ុន្ដែ យើងត្រូវការពារអ្វីជារបស់យើង អាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋ ទឹកដី និងទ្រព្យសម្បត្ដិរបស់យើង ហើយរកវិធីដោះស្រាយតាមសន្ដិវិធី។ យើងគ្មានចង់បានដីអ្នកណា ហើយក៏មិនឲ្យដី(របស់យើង)ទៅអ្នកណាដែរ។ ដោះស្រាយជាមួយគ្នា (តាមអ្វីដែលបាន)បន្សល់ទុករាប់រយឆ្នាំ(មក មាន)សន្ធិសញ្ញាបារាំង-សៀម ១៩០៧។ គឺ ៧០ឆ្នាំមុនខ្ញុំកើត។ ប៉ុន្ដែខ្ញុំត្រូវដឹកនាំប្រទេសនៅពេលនេះ ខ្ញុំត្រូវប្រឈមដោះស្រាយ។ មិនមែនតែខ្ញុំទេ រដ្ឋាភិបាលយើងគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ ទាំងប្រជាពលរដ្ឋត្រូវដោះស្រាយ។ ប៉ុន្ដែដោះស្រាយបែបណា? គឺដោះស្រាយតាមគោលការណ៍សន្ដិវិធី តាមយន្ដការដែលមាន ផ្អែកលើសន្ធិសញ្ញា ច្បាប់អន្ដរជាតិ អនុសញ្ញាផ្សេងៗ និងកិច្ចព្រមព្រៀងដែលប្រទេសទាំងពីរមាន ដែលយើងធ្វើ ២០ឆ្នាំមកហើយ។

(១៥) កុំបាត់បង់ជំនឿ ភាពអត់ធ្មត់ ការបង្រួមសភាពការណ៍ និងប្រើប្រាស់ការចូលរួមអន្តរាគមន៍អន្តរជាតិ

បងប្អូនខ្លះអាចបាត់ជំនឿលើភាពអត់ធ្មត់និងការពឹង(ពាក់ទៅ)អន្ដរជាតិ។ ខ្ញុំសូមឲ្យបងប្អូនចាំប៉ុណ្ណេះ អ្វីដែលយើងមើលឃើញនិងអាចវាស់បាន ប៉ុន្ដែអ្វីដែលយើងមើលមិនឃើញ មិនអាចវាស់បានទេ។ បានន័យថាម៉េច? បងប្អូនអាចរំព្ញកទៅវិញ នៅថ្ងៃទី២៨ ពេលដែលយើងចុះហត្ថលេខានៅម៉ាឡេស៊ី មនុស្សតិចណាស់ដែលជឿថាអាចឈប់បាញ់នៅយប់នោះ។ វាយគ្នាស៊ីសាច់ហុតឈាម ៥ថ្ងៃ មនុស្សតិចណាស់ដែលជឿថា នឹងមានបទឈប់បាញ់ថ្ងៃ២៨ ខែកក្កដា។ យើងតាមដានគ្រប់គ្នា ដោយសារអត់មានទំនុកទុកចិត្ត។ ប៉ុន្តែ ហេតុអ្វីបានវា(មាន)ឈប់(បាញ់បាន)? គឺដោយសារមានការចូលរួមរបស់អន្តរជាតិ និងអនុវត្តនូវគោលការណ៍នេះ។ ក្រោយថ្ងៃ២៨(កក្កដា) តើមានប៉ុន្មាននាក់អាចជឿថាអាចឈប់បាញ់គ្នារហូតបានដល់ ៣ខែ? (មាន)តិចណាស់។

ម្នាក់ៗ គិតថា យ៉ាងច្រើនបានមួយអាទិត្យ។ មើលខ្មែរយើងប៉ុន្មាននាក់ ដែលពេលនោះជាអ្នកតាមដានគិតថាថ្ងៃ២៨កក្កដា នឹងមិនចប់ទេ។ សូមលើកដៃ … ហើយក៏មិនជឿថាវាអាចបានដល់ ៣ខែដែរ … សួរថា ៣ខែនេះ មិនមែនមិនផុយស្រួយទេ(ឬ?) គឺផុយស្រួយងាយស្រួលណាស់។ តែរាល់សភាពការណ៍ដែលហៀបនឹងផ្ទុះ យើងបានធ្វើសកម្មភាព ដោយមាន IOT មានប្រធានអាស៊ាន ឯកឧត្តម Anwar bin Ibrahim មានដៃគូដែលបានជួយសម្របសម្រួលភ្លាមរវាងមេទ័ពនិងមេទ័ព។ ឧទាហរណ៍សភាពការណ៍នៅខាងក្រោម ទាហាន​ៗ ជួរមុខអាចមានការយល់ច្រឡំគ្នាអី គឺទាក់ទងអន្តរាគមន៍ពីលើភ្លាម ដើម្បីជួយនូវសភាពការណ៍ដែលអាក្រក់បំផុត។

(ដូចជា)សភាពការណ៍នៅបន្ទាយមានជ័យ បើសិនគ្មានការអន្តរាគមន៍ចូលទេ វាអាចមានច្រើនជាងហ្នឹងទៀត​។ អញ្ចឹងសូមឲ្យបងប្អូនកុំអាលបាត់ជំនឿ បាត់ភាពអត់ធ្មត់ ខិតខំបង្រួមសភាពការណ៍ និងប្រើប្រាស់ការចូលរួមរបស់អន្តរជាតិដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា។ ត្រូវជឿលើច្បាប់អន្តរជាតិ និងយន្តការអន្តរជាតិ ទោះបីជាពេលខ្លះអត់បានលឿនដូចយើងគិតនៅគ្រប់កន្លែង(ក្តី)។ ខ្ញុំសូមឲ្យបងប្អូនជឿប៉ុណ្ណេះ។ កម្ពុជាក៏គ្មានចង់យកសង្រ្គាមដោះស្រាយសង្រ្គាម មិនចង់ឲ្យប្រជាជននៅព្រំដែននៅរ៉ាំរ៉ៃ ទាហាននៅរ៉ាំរ៉ៃនៅទីនោះដែរ។ យើងដោះ។ ខ្ញុំមើលនៅខាងថៃ ប៉ុន្មានថ្ងៃមុន ខាង NIDA សម្ភាសន៍ ប្រជាពលរដ្ឋ (ស្ទង់មតិ) មានជាង ៤០% បារម្ភពីការវាយគ្នា។ វាគ្មានចំណេញអ្នកណាមួយទេ។ ពិតណាស់ អ្នកឮជាងគេ គឺអ្នកជ្រុលនិយមស្រែកនៅទីនេះ។ ភាគច្រើនគឺស្ងាត់។ ចង់ឱ្យចប់ … គ្មានអ្នកណាចង់នៅថប់ដង្ហើមទេ។ តាម Facebook, ខ្ញុំមិននិយាយរឿងស្រុកគេ ប៉ុន្តែស្រុកយើង គឺប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនចង់បញ្ចប់ ចង់ឲ្យអ្នកព្រំដែនហ្នឹងបានត្រឡប់ទៅភាពប្រក្រតីឡើងវិញ។

(១៦) តម្លៃមហិមានៃបទឈប់បាញ់ គឺបង្ការមិនឲ្យបន្តបាត់បង់ជីវិត និងខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិ

ដែលខ្ញុំថា យើងអាចវាយតម្លៃ/វាស់ស្ទង់បាន (អំពី)អ្វីដែលកើតឡើង ហើយតម្លៃមហិមានៃអ្វីដែលមិនកើតឡើងអាក្រក់បំផុត ដែលមុននោះយើងច្រើនតែមើលរំលងតម្លៃវា។ យើងអាចវាស់ស្ទង់ប៉ុន្មាននាក់ស្លាប់ ប៉ុន្មាននាក់របួស ប៉ុន្មាននាក់ជាជនភៀសខ្លួន។ ដីស្រែប៉ុន្មានត្រូវបានខ្ទេចដោយសារគ្រាប់មីន គ្រាប់ធ្លាក់ ផ្ទះប៉ុន្មានខ្នងត្រូវរងខូចខាត នៅពេលដែលការវាយគ្នានេះកើតឡើង ៥យប់ ៥ថ្ងៃ។ ប៉ុន្តែបងប្អូន មិនអាចវាស់បានទេ នៅក្នុង ៣០ថ្ងៃនេះ ដែលមិនមានការវាយគ្នា ដោយសារមានបទឈប់បាញ់ បញ្ចប់ការវាយគ្នា។ អញ្ចឹង យើងគិតថាទាំងហ្នឹងអត់តម្លៃ(ឬ)។ មិនដូច្នោះទេ។ បើសិនជាគ្មានបទឈប់បាញ់ថ្ងៃ២៨(កក្កដា) ក្នុងរយៈពេល ៣ខែនេះ (តើអាចនឹងមាន)ស្លាប់ប៉ុន្មាន? របួសប៉ុន្មាន? ខ្ទេចប៉ុន្មានទៀត? នេះជាតម្លៃពិតប្រាកដនៃការឈប់បាញ់។ យើងមើលមិនឃើញ (នូវផលបានពីការដែល)យើងបង្ការមិនឲ្យវារីក។ នេះហើយជាតម្លៃដែលយើងបង្ការមិនឲ្យស្ថានភាពអាក្រក់បំផុតកើតមាន។ សូមជឿទុកចិត្តចុះ។ បងប្អូនអាចរាប់របួសប៉ុន្មាន ស្លាប់ប៉ុន្មានទាំងសងខាង ពេលដែលវាយគ្នា ពេលដែលគ្រាប់កំពុងធ្លាក់។ តែដោយសារយើងបញ្ចប់វានេះហើយ បានជាយើងមិនឲ្យស្លាប់តទៅទៀត។ ហ្នឹងមិនខុសពី ៧ មករា ១៩៧៩ ទេ។ ៣ឆ្នាំ ៨ខែ ២០ថ្ងៃ យើងស្លាប់ ៣លាននាក់ តែតម្លៃពិតប្រាកដ ក្រោយហ្នឹង ៤០ឆ្នាំ យើងបានទប់ស្កាត់ខ្មែរក្រហមលែងឲ្យសម្លាប់មនុស្សតទៅទៀត។ នេះហើយជាតម្លៃនៃថ្ងៃ ៧ មករា នោះ។ យើងឃើញផ្ទះប៉ុន្មានខ្នងរងគ្រោះនៅបន្ទាយមានជ័យ ប៉ុន្តែយើងបានបង្អាក់កុំឲ្យវារីកចូលក្នុងភូមិ ឬមួយដោយទាំងរាប់ពាន់គ្រួសារមិនអាចនៅបាន។ នេះហើយជាតម្លៃ។

(១៧) មិនបោះបង់សិទ្ធិ ឬមួយការចរចា ដោយដោះដូរដីជាមួយបទឈប់បាញ់ ឬសន្តិភាពនោះទេ

(ស្តីពី)ការចាប់(ទាហាន) ១៨នាក់។ ពេលនោះ អ្នកខ្លះអាចស្រែកថា រដ្ឋាភិបាលម៉េចក៏នៅស្ងៀមស្ងាត់ ចង់លាក់ ចង់អីយ៉ាងម៉េច។ ខ្ញុំធ្លាប់ជួបជាមួយគ្រួសារទ័ព។ ខ្ញុំធ្លាប់ប្រាប់។ យើងមិនបានបោះបង់បងប្អូនទេ។ យើងធ្វើការភ្លាម ដោយទាក់ទងជាមួយកងទ័ព មេទ័ពៗថៃ កាលពីថ្ងៃចាប់នោះ ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឲ្យដោះមកវិញ។ ខ្ញុំបានទូរស័ព្ទភ្លាមទៅឯកឧត្តម Anwar bin Ibrahim ពេលព្រឹក ក្រោយបានទទួលព័ត៌មាន។ គាត់កំពុងទស្សនកិច្ចនៅឥណ្ឌូនេស៊ី ជួបជាមួយប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ី និងបានឲ្យទាក់ទងនាយករដ្ឋមន្រ្តីស្តីទី Phumtham នៅថៃភ្លាម ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណា កុំឲ្យប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតរបស់បងប្អូន សុខទុក្ខបងប្អូន ហើយសុំឲ្យពួកគាត់បានត្រឡប់មកវិញ។ យើងមិនបានផ្សព្វផ្សាយ។ មានបងប្អូនខ្លះ រហូតដល់ថារដ្ឋាភិបាលលាក់ព័ត៌មាន យកជីវិត ១៨នាក់ទៅប្តូរជាមួយនឹងបទឈប់បាញ់។ មិនដូច្នោះទេ។ យើងមិនបានបោះបង់ជីវិតរបស់បងប្អូនទេ។ ប៉ុន្តែ យើងមិនបានចេញមក(ផ្សាយទេ)។ ឥឡូវ បើសិនជារឿងហ្នឹងវាផ្ទុះនៅក្នុង Facebook អ្នកអត់ដឹងរឿងស្រែកអីផ្សេងៗ តើវាទៅជាយ៉ាងណា? ពេលនោះ យើងមិនដឹងអ្វីទាំងអស់។ ស្ថានភាពអាក្រក់បំផុត គឺអាយុជីវិតរបស់គាត់។ scenario អាចកើតច្រើនយ៉ាង។ តែយើងបានដោះស្រាយដោយវិធីសាស្រ្តនេះ រហូតដល់មានការធានាបញ្ចេញរូបភាពមកថាពួកគាត់នៅមានជីវិត។

ទី២ ដោយសារស្ថាប័នរបស់យើងធ្វើការជាមួយអង្គការអន្តរជាតិនេះហើយ បានជាឥឡូវសុខទុក្ខរបស់គាត់អាចធានាបាន ក្រោមការឃ្លាំមើលរបស់ ICRC អង្គការអន្តរជាតិ កាកបាទក្រហម។ បើសិនជាយើងគ្មានធ្វើសកម្មភាពទាំងអស់នេះ យើងអត់មានព័ត៌មានពីពួកគាត់ទេ។ យើងនឹងសង្ឃឹមថា ពួកគាត់នឹងត្រូវបានដោះលែងត្រឡប់មកវិញក្នុងពេលឆាប់ៗ ខាងមុខ។ យើងនឹងបន្ត ដោយមិនបោះបង់ចោលទេ។ នេះជាការស្តារឡើងវិញ។ អញ្ចឹង ខ្ញុំសូមឲ្យបងប្អូនទាំងអស់គ្នាជឿលើរដ្ឋាភិបាល។ យើងមិនបានបោះបង់សិទ្ធិរបស់យើង ឬមួយបោះបង់ចរចា យកបទឈប់បាញ់ ឬសន្តិភាព ដោយដោះដូរដីនោះទេ។ ឃើញមានការវាយប្រហារថា យើងដោះដូរស្អីៗ។ អត់ទេ។ រឿងចរចាអធិបតេយ្យភាពព្រំដែន គឺជាភារកិច្ចរបស់ទ្វេភាគី របស់ស្ថាប័ន និងតាមយន្តការច្បាប់អន្តរជាតិមួយចំនួនទៅលើកន្លែងដែលចាំបាច់។ យើងធ្វើមកពីមុន។ គណៈកម្មាធិការព្រំដែននឹងធ្វើការជាមួយគ្នាដើម្បីចរចា ដើម្បីឲ្យដឹង។ ថៃថាកន្លែងនេះជារបស់គាត់។ យើងថាកន្លែងនោះជារបស់យើង។ ឥឡូវអង្គុយនិយាយគ្នាទៅ មើលព្រំដែន ដាក់បច្ចេកទេសចុះវាស់ ព្រំដែនជាព្រំដែនអន្តរជាតិ មានផែនទី ឧបសម្ព័ន្ធ អនុសញ្ញា សន្ធិសញ្ញាមានហើយ យើងធ្វើការជាមួយគ្នាទៀត ដើម្បីកុំឲ្យប្រជាជនមានការលំបាក។ យើងដោះស្រាយតាមហ្នឹង។ មិនមានការបញ្ជាកងទ័ពឲ្យដកថយក្រោយបទឈប់បាញ់ទេ។

(១៨) សូមឈប់សួរថាបាត់ឬបានដីកន្លែងណា អ្នកស្លាប់ឬរបួស តែត្រូវជឿទុកចិត្តលើពលីកម្មរបស់កងទ័ព

ខ្ញុំសូមឲ្យបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើងមួយចំនួនដែលសួរ(ថា តើ)ក្រោយបទឈប់បាញ់ហ្នឹង បាត់ឯណាខ្លះ ការពារឯណាខ្លះ មេទ័ពណាស្លាប់ មេទ័ពណារស់។ ជម្លោះមិនទាន់ចប់ទេ។ បញ្ហាវានៅ។ ការលាក់ការយោធាយ៉ាងណា។ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំសុំកុំសួររឿងកន្លែងណាបាត់ កន្លែងណាបាន។ ខ្ញុំសូមឲ្យបងប្អូនជឿទុកចិត្តតែមួយគត់ថា ក្នុងរយៈពេលប្រយុទ្ធគ្នា រហូតមកដល់ម៉ោងនេះ កងទ័ពរបស់យើង ទាំងអ្នកបញ្ជាការសមរភូមិ រហូតដល់យុទ្ធជនម្នាក់ៗ បានខិតខំលះបង់អាយុជីវិត សាច់ស្រស់ឈាមស្រស់ការពារទឹកដីរបស់យើង។ សុំជឿប៉ុណ្ណឹងទៅ។ ម៉ោងថ្មើរនេះ មិនមែនម៉ោងត្រូវការបំបែកបំបាក់គ្នា មិនទុកចិត្តគ្នា ទីនេះគេយក ទីនោះគេយក អ្នកនេះស្លាប់ អ្នកនោះស្លាប់។ អត់ត្រូវទេ។ ខ្ញុំសុំឲ្យតែមូលមតិគ្នា មិនថានិន្នាការណាទេ ទទួលស្គាល់ការខិតខំលះបង់សាច់ស្រស់ឈាមស្រស់របស់កងទ័ពរបស់យើង ក្នុងការការពារទឹកដី ទាំងមេទ័ព ទាំងយុទ្ធជនរបស់យើង។ ទាំងអស់គ្នា សុំតែប៉ុណ្ណឹង។

ចង់ចេញព័ត៌មានថា ទ័ពខ្មែរអន់នេះទ័ពខ្មែរខ្លាំងនេះ។ វាអត់ត្រូវការ។ ម៉ោងថ្មើរនេះអត់មានអីត្រូវការអញ្ចឹង​។ ឃើញតែនៅចោទ។ បន្តិចៗ ក៏ឌឺថា នៅនេះបាត់នៅនោះបានស្អីៗ។ មិនចាំបាច់និយាយទេ។ សង្គ្រាមគ្មានអ្នកឈ្នះ គ្មានអ្នកចាញ់ទេ។ ស្លាប់ទាំងអស់គ្នា ទាំងខ្មែរទាំងថៃ។ សង្គ្រាមធ្វើឲ្យប្រជាជនទាំងសងខាងភ្នែកនៅកញ្ចឹងក។ ប្រជាជនភៀសខ្លួន ផ្ទះខ្ទេចខ្ទាំ អ្នកខ្លះត្រឡប់ទៅវិញមែន តែនៅមិនសុខទេ។ ថ្ងៃណាទៀត គេប្រកាសអាសន្នឲ្យជម្លៀសទៀត។ វាអត់មានចំណេញ។ អ្វីដែលដាក់ទិសដៅចំណេញ គឺព្យាយាមរួមគ្នា មូលមតិគ្នា ដើម្បីការពារជាតិ រកការដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះបញ្ចប់ ដើម្បីឲ្យស្ថានភាពទៅធម្មតា ដើម្បីឲ្យយើងអាចធ្វើកិច្ចការងារដោយសន្តិវិធី នៅក្នុងការងារទំនាក់ទំនង និងការចរចាកិច្ចព្រំដែនអីផ្សេងទៀតបន្តទៀត។ នេះគឺគោលដៅដែលរាជរដ្ឋាភិបាលប្រកាន់ខ្ជាប់ ហើយនឹងបន្តធ្វើតទៅទៀត។ សុំទោសដែលមិនបានចេញមកពន្យល់ដូចអញ្ចេះរាល់ថ្ងៃ។ មិនបានថាកន្លែងនេះត្រូវដោះម៉េចអីម៉េចទេ។ សភាពការណ៍វាវិវត្តប្រែប្រួល​។

សូមឲ្យបងប្អូន ជាពិសេសតាមបណ្តាញប្រព័ន្ធសង្គម ដែលបន្តិចៗ ក៏យកនេះយកនោះមកបង្ហោះ យកគេវាយផ្ទះនៅភូមា យកមកថាអាហ្នឹងគេវាយនៅនេះនៅនោះ ឬរឿងកើតមកមួយខែពីរខែហើយ យកមកថាទើបកើតថ្ងៃ២០ ខែតុលា។ គេឈូស ២០គីឡូ ១០គីឡូ នៅក្នុងកន្លែងគេសោះ ថាអាហ្នឹងគេឈូសយកដីយើងចូល ១០គីឡូ។ ហ្នឹងជាការបង្កើតរឿង។ រាជរដ្ឋាភិបាល កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ យកចិត្តទុកដាក់ការពារជាតិរបស់យើង ការពារប្រជាជនរបស់យើង ហើយរកដំណោះស្រាយនៅក្នុងការដោះស្រាយនេះ ដោយមិនមានលះបង់អ្វី នូវសិទ្ធិស្របច្បាប់របស់កម្ពុជានោះទេ។ ខ្ញុំបញ្ជាក់ម្តងទៀត ស្ងៀមស្ងាត់ ស្ងាត់តែមិនស្ងៀម។ អភិក្រមដោះស្រាយបញ្ហាដែលផ្ទុះកន្លែងណា យើងផ្លុមបេវាកន្លែងហ្នុងកុំឲ្យវារីកប៉ះកន្លែងផ្សេង ព្យាយាមកន្លែងដែលផ្លុមបេហ្នឹងមិនទុកវាចោលឲ្យឆេះអស់ទេ ចូលទៅដោះស្រាយនៅក្នុងកន្លែងហ្នឹង។ អាហ្នឹងដូចអ្នកពន្លត់ភ្លើងអញ្ចឹង បើឆេះផ្ទះកន្លែងហ្នឹងមួយ គេផ្លុមបេផ្ទះសងខាង បាញ់ផ្ទះសងខាងកុំឲ្យវារាល ហើយបញ្ជូនកម្លាំងចូលទៅក្នុង កាត់បន្ថយកុំឲ្យវាឆេះ ទៅពន្លត់ក្នុងហ្នឹង ហើយប្រឹងស្តារឡើងវិញ នៅកន្លែងហ្នឹង។

កន្លែងខ្លះមិនបានទាន់ចិត្តដូចបងប្អូននោះទេ ប៉ុន្តែសូមឲ្យមើលឃើញតម្លៃនូវអ្វីដែលបានបាត់បង់ នូវអ្វីដែលអាចបាត់បង់ បើយើងដោះស្រាយមិនត្រូវ។ អាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋ ទ្រព្យសម្បត្តិ ទឹកដី រាជរដ្ឋាភិបាលតែងតែយកចិត្តទុកដាក់ជាអភិក្រមទាំងអស់។ នេះគឺជាអ្វីដែលយើងធ្វើហើយ។ សូមបន្តជឿទុកចិត្តទៅលើរាជរដ្ឋាភិបាល សូមបន្តរួមគ្នាមិនថានិន្នាការណាទេ ខ្មែរត្រូវរួមគ្នា កុំឲ្យមានការបែកបាក់សាមគ្គីឯកភាពជាតិនៅក្នុងពេលនេះ។ ឈប់សួរថាបាត់កន្លែងណា ដីកន្លែងណា បាញ់កន្លែងណា នៅសមរភូមិមុខ។ សូមកុំថាយកទាហានទៅហាលចោល ម៉េចក៏មិនបាញ់កន្លែងនេះ ម៉េចក៏មិនបាញ់កន្លែងនោះ? អ្នកដែលស្រែកថាឱ្យបាញ់ ភាគច្រើននៅ ៣០០០គីឡូពីព្រំដែន។

នេះគឺជាការដោះស្រាយបញ្ហារបស់យើង។ ខ្ញុំជឿថា ទាំងអស់គ្នានៅទីនេះ សួរថាតើស្ថានភាពតឹងទ្រូងអញ្ចឹង ចង់ឲ្យតឹងទ្រូង ៣ ឆ្នាំទៀតទេ? បងប្អូនដែលនៅមើលតាមហ្វេសប៊ុក មើលតាមអីក៏អាចយល់នូវអារម្មណ៍។ អារម្មណ៍របស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល មិនមែនគ្រាន់តែមើលទេ។ អារម្មណ៍ត្រូវដោះ ត្រូវទប់ ហើយដោះយ៉ាងណា និងបញ្ចប់យ៉ាងណា។ មានក្តៅមានត្រជាក់ តែបើបងប្អូនទៅសួរអ្នកនៅហ្នឹងផ្ទាល់ គាត់ត្រជាក់ជាងបងប្អូននៅតាមហ្វេសប៊ុក។ ទៅសួរអ្នកព្រៃចាន់ អ្នកជាប់ហ្នឹង គាត់ត្រជាក់ជាងបងប្អូនដែលមើលព័ត៌មានតាមហ្វេសប៊ុក ព្រោះគាត់ដឹងថាប៉ះគាត់ផ្ទាល់។ រដ្ឋាភិបាលយកចិត្តទុកដាក់ទាំងអស់ ដើម្បីបញ្ចប់រឿងទាំងអស់នេះ។ ទៅសួរអ្នកផ្ទះនៅតាក្របី តាមាន់ នៅព្រះវិហារ ទៅសួរគាត់មើល គាត់ប្រហែលត្រជាក់ជាងបងប្អូន មានភាពអំណត់ជាង ចង់បញ្ចប់ឲ្យឆាប់ ព្រោះគាត់ចង់ត្រឡប់ទៅផ្ទះ។

(១៩) បើទុកយូរ ជម្លោះព្រំដែននឹងឈានទៅជាជម្លោះរវាងប្រជាជននិងប្រជាជន

ខ្ញុំសូមពន្យល់ប៉ុណ្ណេះ (អំពី)អភិក្រមរបស់យើងដែលដោះស្រាយបញ្ហា ហើយធ្វើយ៉ាងណាយើងបញ្ចប់នូវជម្លោះនេះ ព្រោះជម្លោះនេះវាធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ មិនត្រឹមតែព្រំដែនទេ។ ឥឡូវវាធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រជាជននិងប្រជាជន។ យើងក៏មានប្រជាជនថៃរស់នៅស្រុកខ្មែរ ធ្វើការស្រុកខ្មែរ យើងក៏មានប្រជាជនខ្មែររស់នៅនៅនោះ។ យើងក៏មានកូនកាត់។ យើងក៏មានឪខ្មែរម៉ែថៃ ឪថៃម៉ែខ្មែរ ការជាមួយគ្នា។ គាត់ជាអ្នកដែលចង់ឲ្យចប់បំផុត ហើយបើទុកយូរ វាទៅជាជម្លោះរវាងប្រជាជននិងប្រជាជន។ វាជាកាតព្វកិច្ចរបស់មេដឹកនាំនយោបាយ មិនអាចឲ្យរ៉ាំរ៉ៃបែបនេះ។ បងប្អូនខ្លះអាចជេរ អាចរិះគន់។ ធ្វើចុះ។ បងប្អូនខ្លះអាចគិតថា រដ្ឋាភិបាលស្ងាត់ស្ងៀមពេក ស្លូតពេកក៏ថាចុះ។ បងប្អូនខ្លះអាចគិតអញ្ចេះគិតអញ្ចុះ ចង់ដោះនេះចង់ដោះនោះ។ ខ្ញុំមិនអាចតម្រូវចិត្តគ្រប់គ្នាទេ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ឲ្យបងប្អូនទាំងអស់បានយល់ គឺចក្ខុវិស័យនិងទិសដៅ និងអភិក្រមនៃការដោះស្រាយរបស់យើង និងគោលដៅសំខាន់ គឺការការពារអាយុជីវិត ទ្រព្យសម្បត្តិ ទឹកដី និងការស្តារឡើងវិញបរិស្ថាន ដែលអាចឲ្យប្រជាជនរស់នៅដោយមិនចាំបាច់តឹងទ្រូងដូចរាល់ថ្ងៃទៀត។

អ្នកដោះតឹងទ្រូង។ បងប្អូនអាចតាមដានតាំងពីព្រឹករហូតដល់យប់។ អ្នកដោះគឺ ២៤ម៉ោង ហើយមិនមែនមើលឃើញស្អីតែស្ថានភាពដែលកើតនៅកន្លែងហ្នឹងទេ គឺមើលគ្រប់កន្លែងទាំងអស់។ នៅមុខម៉េចហើយ? នៅកន្លែងនេះយ៉ាងម៉េច? កន្លែងនោះយ៉ាងណា? ជនភៀសខ្លួនយ៉ាងម៉េច? ពេលប្រឡង តើក្មួយៗដែលរត់ភៀសចេញពីផ្ទះនេះ តើគាត់ត្រូវធ្វើយ៉ាងម៉េច? គិតទាំងអស់។ គាត់លែងបានធ្វើការរកស៊ី ប្រកបរបរ ដោយសាររឿងនេះ។ តើយើងត្រូវជួយយ៉ាងម៉េច? មើលគ្រប់ទិដ្ឋភាពទាំងអស់។ បានន័យថា ស្ងាត់តែមិនស្ងៀម។ បងប្អូនដែលមកពីក្រៅប្រទេស ប៉ុន្មាននាក់ហើយបានការងារធ្វើ? ខ្ញុំប្រាប់ក្រុមការងាររាជរដ្ឋាភិបាលចុះតាមខេត្ត ចុះទៅជួបបងប្អូន តាមដែលធ្វើបាន ជួយភ្ជាប់ តើអាចធ្វើបានយ៉ាងម៉េច។ បងប្អូនមកពីក្រៅប្រទេស អត់អាសយដ្ឋានច្បាស់លាស់ ពិបាកសុំការងារ ត្រូវក្រសួងមហាផ្ទៃ អាជ្ញាធរជួយដោះស្រាយចេញបណ្ណឲ្យយ៉ាងម៉េច ដើម្បីទៅរក (ការងារ)។ នេះក្នុងរយៈពេល ៣ខែនេះ ស្ងាត់តែមិនស្ងៀម។ គឺគ្រប់ទាំងអស់​។ ជាពិសេស គឺចង់ស្តារស្ថានការណ៍ ដើម្បីឲ្យការងារនេះបានចប់ ឈប់តឹងទ្រូងទាំងសងខាង ត្រឡប់ទៅការដោះស្រាយបញ្ហាដោយសន្តិវិធី តាមគោលការណ៍ដែលយើងធ្លាប់មានជាមួយគ្នា។

ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់តែប៉ុណ្ណឹងទេ។ សូមយកឱកាសនេះជូនបងប្អូនទាំងអស់ ហើយស្ថានភាពនឹងមានការប្រែប្រួលជាបន្តបន្ទាប់ទៅទៀត។ ខ្ញុំក៏សូមឱ្យបងប្អូនទាំងអស់ជឿទុកចិត្តចុះនូវអភិក្រម ដែលយើងបន្តដោះនេះ ចង់បញ្ចប់បញ្ហា បញ្ចប់ជម្លោះ និងការពារប្រជាពលរដ្ឋយើង ការពារទឹកដី ការពារកងទ័ពយើង រកវិធីដោះស្រាយបញ្ហាដែនអធិបតេយ្យភាព ទឹកដី តាមរយៈការមិនប្រើប្រាស់កម្លាំង តែត្រឡប់មកវិញគឺការប្រើប្រាស់យន្តការច្បាប់ យន្តការទ្វេភាគី កិច្ចព្រមព្រៀងដែលមានស្រាប់ អនុសញ្ញា ឬមួយក៏យន្តការអន្តរជាតិដែលចូលរួមសម្របសម្រួលដើម្បីបញ្ចប់ការឈប់បាញ់នេះ។ នេះជាកិច្ចការដែលយើងបានធ្វើ។

ខ្ញុំសូមយកពេលនេះនិយាយអញ្ចឹងចុះ។ ២ខែហើយ។ និយាយនេះនិយាយសម្រាប់ ២ខែទៀត។ សង្ឃឹមថាមិនដល់ ២ខែទេ។ សង្ឃឹមថាចប់។ ចាំពេលចប់ ដោះស្រាយអីស្រួល ស្ថានភាពនឹងនរ ចាំខ្ញុំបកស្រាយលម្អិតនៅកន្លែងណា។ បើចង់ដឹង។ ឥឡូវ បងប្អូនអាចក្នក់ចិត្ត។ បងប្អូនអាចមិនយល់ ហើយខ្ញុំក៏មិនអាចពន្យល់។ សន្លឹកបៀរកំពុងតែលេង យើងមិនអាចថាយើងមានអីក្នុងដៃ។ ខ្ញុំដោះអីយ៉ាងម៉េចៗទេ។ គោលដៅខ្ញុំតែមួយគត់គឺយើងចង់ឈ្នះ។ ឈ្នះអី? គឺការបញ្ចប់ និងនាំសន្តិភាពឱ្យប្រជាពលរដ្ឋយើងវិញ និងការការពារទឹកដីរបស់យើងតែប៉ុណ្ណឹង។ អញ្ចឹងសួរថា ខ្ញុំមានអីលេង? ប្រហែលជាមិនអាចទេ តែបងប្អូនអាចឃើញលទ្ធផល ហេតុអីនៅសុខៗមានការចរចាបញ្ចប់សង្គ្រាម បទឈប់បាញ់ថ្ងៃ២៨(កក្កដា)។ ហេតុអីបាន ៣ខែនេះ វាអត់ផ្ទុះឡើងវិញ? ទោះបីជាផុយស្រួយ វិះប៉ុន្មានដងក៏ដោយ … តែហេតុអីបានជាសភាពការណ៍យើងទប់បាន។ ហេតុអីបានជានៅតែម្តុំហ្នឹង វាមិនរីកទៅដល់រាប់រយរាប់ពាន់ (ដែលអាច)ប៉ះគ្រប់គ្នា? មានការងារច្រើន។ ហេតុអីនៅសុខៗមានប្រជុំ JBC និង RBC? ហេតុអីបានសុខៗ មានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព? សូមជូនប៉ុណ្ណឹងចុះ ឱ្យយល់ ហើយទុកចិត្តជឿជាក់ទៅលើរដ្ឋាភិបាល និងកងទ័ពរបស់យើង។

ខ្ញុំសូមយកឱកាសនេះអរគុណទៅដល់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋយើងទាំងអស់ ដែលបានផ្តល់ការគាំទ្រជាពិសេសទៅដល់វីរៈកងទ័ពរបស់់យើងនៅជួរមុខ ការបរិច្ចាគនូវធនធានទ្រព្យសម្បត្តិ ដើម្បីជួយផ្គត់ផ្គង់អាហារ សម្ភារៈ ផ្ដល់ការលើកទឹកចិត្តទៅដល់វីរៈកងទ័ពយើងជាប្រចាំ។ ខ្ញុំសូមអរគុណណាស់ ព្រោះដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ជនភៀសសឹករបស់យើង។ សូមឱកាសនេះក៏អរគុណទៅដល់ ឯកឧត្តម ប្រធានាធិបតី Donald Trump ដែលបានផ្តួចផ្តើម និងជួយឱ្យមានបទឈប់បាញ់ ហើយបន្តិចទៀតនឹងអាចឈានទៅដល់ការបញ្ចប់ (ដោយ)ចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពនៅម៉ាឡេស៊ី បើសិនជាគ្មានអីប្រែប្រួលទេ នៅថ្ងៃ២៦(តុលា) ខាងមុខនេះ។

អរគុណទៅដល់ថ្នាក់ដឹកនាំចិន ដែលបានចូលរួមយ៉ាងសកម្មនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនោះដែរ។ ថ្ងៃទី២៨(កក្កដា) ក៏មានវត្តមានរបស់ចិន អាមេរិក និងម៉ាឡេស៊ី។ អរគុណជាពិសេសទៅដល់ ឯកឧត្តម Anwar Ibrahim ជាប្រធានប្តូរវេនអាស៊ាន នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី ដែលបានធ្វើការងារសកម្មណាស់ ផ្តួចផ្តើមឱ្យមានបទឈប់បាញ់តាំងពីថ្ងៃ​២៤ តែមិនបានសម្រេច រហូតដល់ថ្ងៃ២៨ ទើបយើងសំរេចបាន។ សម្របសម្រួលនៅក្នុងចន្លោះពីបទឈប់បាញ់មកដល់នេះ មានសភាពការណ៍ក្តៅ គឺគាត់ជួយសម្របសម្រួលភ្លាមៗ ដោយមិនរង់ចាំទេ។ រៀបផ្ទុះខ្លាំងនៅព្រៃចាន់ ជួយសម្របសម្រួល រៀបផ្ទុះនៅខាងមុខជួយ ហើយក៏អរគុណទៅដល់អគ្គបញ្ជាការម៉ាឡេស៊ី ដែលធ្វើការជាមួយអគ្គបញ្ជាការរបស់យើង មានជិតផ្ទុះនៅកន្លែងណា គឺទាក់ទងភ្លាមដើម្បីធ្វើការជាមួយអគ្គបញ្ជាការថៃ ដើម្បីទប់ ព្រោះជួនកាលវាកើតដោយសារទាហានជើងក្រោមប៉ះគ្នា វាផ្ទុះ ទាល់តែមេសង្កត់់ពីលើ។

អរគុណមេដឹកនាំពីបណ្តាប្រទេសអាស៊ានទាំងអស់ ដែលបានផ្តល់ការគាំទ្រចូលរួមជាមួយយន្តការ IOT ហើយយើងសង្ឃឹមថាមាន AOT ក្នុងពេលឆាប់ៗ ដើម្បីមកត្រួតពិនិត្យកិច្ចការផ្សេងៗ ឈានទៅដល់ការស្តារឡើងវិញ និងបញ្ចប់ជាស្ថាពរ និងបង្កើតនូវសន្តិភាពឡើងវិញ។ អរគុណទៅដល់បណ្តាប្រទេសមេដឹកនាំធំៗជាច្រើន ឯកឧត្តម អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ António Guterres, ឯកឧត្តមប្រធានាធិបតីបារាំង Emmanuel Macron និងថ្នាក់ដឹកផ្សេងៗទៀតជាច្រើនដែលបានជួយ។ ខាងប្រធាន UNSC ពេលដែលផ្ទុះអាវុធយើងបានកោះប្រជុំភ្លាម។ អញ្ចឹងយន្តការអន្តរជាតិនៅតែសំខាន់។ សូមបងប្អូនទាំងអស់ជឿទុកចិត្តចុះ។

សូមអរគុណដល់បណ្តាញសារព័ត៌មានជាតិ និងអន្តរជាតិទាំងអស់ដែលបានផ្សព្វផ្សាយការពិតពីស្ថានភាពនៅកម្ពុជា ដើម្បីឱ្យពិភពលោកបានស្គាល់។ សូមឱ្យបណ្តាញព័ត៌មានរបស់យើងព្យាយាមជៀសពីការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត ដែលអាចធ្វើឱ្យបង្កើនកំដៅ ធ្វើឱ្យជ្រួលច្របល់ នៅក្នុងដំណាក់កាលដែលខំប្រឹងពន្លត់សភាពការណ៍ ចរចាដោយត្រង់ ស្រាប់តែមានការបង្កើតអីផ្សេងៗ ជាពិសេសពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងទឹកដី។ កុំឱ្យតែឃើញឈូសអីបន្តិច ថាអស់ទឹកដីខ្មែរទៀតហើយ។ យើងមានការសង្កេតការ អាជ្ញាធរ កងកម្លាំងយើងនៅមុខមើលគ្រប់់កន្លែងទាំងអស់។ កន្លែងដែលនៅមិនទាន់ដាច់ស្រេច យើងនឹងដោះស្រាយតាមយន្តការ GBC។ កន្លែងនៅក្នុងដីរបស់ គេក៏ធ្វើដូចគ្នា។ ផ្លូវក្នុងដីយើង ធ្វើក្នុងដីយើង។ កន្លែងដែលដាច់ស្រេចរួចហើយ​។ សូមកុំឱ្យមានការយល់ច្រឡំ។ ថ្ងៃមុនឃើញកន្លែងខ្លះមានអូរមួយជាព្រំដែនរួចទៅហើយ។ ខាងខ្មែរយើងមានផ្លូវខាងនេះហើយខាងថៃគេឈូសខាងនោះ ស្រាប់តែហ្វេកប៊ុកយកមកផ្សាយថា ខ្មែរយើងឱ្យគេឈូស​។ អាហ្នឹងវាទៅជារឿងផ្សេង។

ខ្ញុំសូមឱ្យបងប្អូនប្រយ័ត្នប្រយែង ហើយសូមជឿព័ត៌មានរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលដែលដាក់ចេញ ព្រោះរដ្ឋាភិបាល​ទទួលខុសត្រូវ។ មិនមែនដាក់ថ្ងៃហ្នឹងដើម្បីភរយករួចខ្លួនថ្ងៃហ្នឹងទេ ព្រោះភស្តុតាងនៅលើដី។ បើយើងថាអាហ្នឹងមិនមែនចូលដីយើង យើងមានទឡ្ហីករណ៍ ៣-៤ឆ្នាំ ពេលសង្គ្រាមចប់ បងប្អូននឹងទៅមើល។ បើសិនយើងភូត ប្រជាពលរដ្ឋនឹងថ្កោលទោសយើង។ យើងអត់ភូតទេ ព្រោះយើងធ្វើដោយទទួលខុសត្រូវ។ ព្រំដែន ៨០០គីឡូ វាមានកន្លែងមិនទាន់ដាច់ស្រេចប៉ុន្មានចំណុច។ ក្រៅពីហ្នឹង វាមានព្រំដែនដែលដើរទៅតាមផ្លូវទឹក វាមានអូរកាត់មកហើយ ដូចនៅប៉ោយប៉ែតអញ្ចឹង ប្រឡោះ ៥០-៥១ វាមានអូរជ្រៅ កាត់ម្ខាងគេ ម្ខាងយើង។ អញ្ចឹងការធ្វើរបងអីយ៉ាងម៉េច GBC និយាយគ្នាបោះបង្គោលអីយ៉ាងម៉េច វាជារឿងមួយ។ បងប្អូនខ្លះថាអត់់ទេ ឱ្យតែធ្វើនៅយើង។ អ្វីដែលខ្ញុំលើកនេះគឺអញ្ចេះ ការមើល ការគ្រប់គ្រងទឹកដី គឺជាភារកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាល។ យើងអត់ចោលទេ។ អ្វីដែលសំខាន់គឺយើងសូមឱ្យចែករំលែកព័ត៌មានឱ្យច្បាស់លាស់។ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានសុំចេញ(បកស្រាយ) បើមានស្អីមិនពិតប្រាកដ ចេញបកស្រាយពន្យល់ភ្លាមៗឱ្យច្បាស់ កុំទុកនៅហ្នឹង។

កន្លងទៅខេត្តក៏បានចេញ យោធភូមិភាគក៏បានចេញជាបន្តបន្ទាប់ ដើម្បីកុំឱ្យមានការយល់ច្រឡំ។ អ្នកខ្លះនយោបាយនៅក្រៅប្រទេសយករឿងហ្នឹង យកព័ត៌មានមិនច្បាស់លាស់ ព័ត៌មានមិនពិត ចង់កេងចំណេញនយោបាយទៀត។ ដល់អញ្ចឹងវាធ្វើឱ្យច្របូកច្របល់ វាអត់មានចំណេញអីទេ នៅពេលធ្វើឱ្យប្រជាជនដំឡើងកំដៅដាក់គ្នា ផ្អែកទៅលើព័ត៌មានមិនពិត។ វាគ្មានអីជួយក្នុងការដោះស្រាយទេ។ ហើយងាប់អ្នកណា? ងាប់អ្នកដោះ ហើយងាប់អ្នកដែលនៅជាប់កន្លែងរងគ្រោះ នៅពេលដែលព័ត៌មានមិនពិត វាធ្វើឱ្យក្រឡុក​។

ខ្ញុំសូមឱ្យប្រយ័ត្នប្រយែងហើយសូមឱ្យជឿទុកចិត្ត នូវគោលគំនិត និងការទទួលខុសត្រូវ។ យើងខំប្រឹងបញ្ចប់រឿងនេះ កុំឱ្យតឹងទ្រូងរហូតតែប៉ុណ្ណឹងបានហើយ។ ខ្ញុំជឿថាបងប្អូនទាំងអស់គ្នាប្រាកដជាចង់កុំឱ្យតឹងទ្រូងដូច ២-៣ខែ នេះហើយ។ កុំឱ្យស្អែកនៅណា ស្អីនៅណាទៀតហើយ។ ថ្ងៃនេះចេញស្អីទៀតហើយ។ នេះគឺជាគោលដៅ និងអភិក្រមនៃការដោះស្រាយនិងការទទួលខុសត្រូវ។ ខ្ញុំសូមបិទរង្វង់ក្រចករឿងព្រំដែនបន្តិចប៉ុណ្ណឹងដោយមិនអត្ថាធិប្បាយលម្អិត ហើយសង្ឃឹមថាបងប្អូនអាចមានការជឿទុកចិត្ត អាចយល់ដឹង ថារដ្ឋាភិបាលមិនព្រងើយកន្តើយទៅលើបញ្ហានេះទេ។ ស្ងាត់តែមិនស្ងៀម មិនចោលប្រជាពលរដ្ឋមិនចោលជាតិនោះទេ យើងនៅបន្តធ្វើ ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍ជាតិ …។

[ចប់សេចក្តីអធិប្បាយ៣]

មុននឹងបញ្ចប់, ខ្ញុំសូមកោតសរសើរ និងវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំ និងបុគ្គលិកគ្រប់ជាន់ថ្នាក់របស់ រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរស៊ីវិល និងក្រុមហ៊ុន OCIC ជាពិសេស ក្រុមហ៊ុន ខេមបូឌា អ៊ែរផត អ៊ិនវេសមិន ឯ.ក (Cambodia Airport Investment Co., Ltd.) ព្រមទាំង ដៃគូអភិវឌ្ឍ វិស័យឯកជន និង ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ដែលបានចូលរួមគាំទ្រ និងសហការយ៉ាងសកម្ម និងល្អប្រសើរ រហូតសម្រេចបាននូវមរតកមនុស្សជាតិនេះ។ ទន្ទឹមនេះ, រាជរដ្ឋាភិបាល ប្តេជ្ញាបន្តកែលម្អប្រព័ន្ធដឹកជញ្ជូន និងឡូជីស្ទីក ដើម្បីលើកកម្ពស់បរិយាកាសវិនិយោគ និ​ធុរកិច្ច សំដៅជំរុញ ផលិតភាព, ភាពប្រកួតប្រជែង និងការនវានុវត្ត នៅកម្ពុជា។

ជាទីបញ្ចប់, ជាមួយនឹងការប្រកាស «ដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោ», ខ្ញុំសូមជូនពរ ឯកឧត្តម លោកជំទាវ, លោកអ្នកឧកញ៉ា អ្នកឧកញ៉ា ឧកញ៉ា, លោក លោកស្រី សមាជិក សមាជិកា នៃអង្គពិធី, សូមមានសុខភាពល្អបរិបូណ៌, សុភមង្គលក្នុងក្រុមគ្រួសារ និងសម្រេចបានជោគជ័យលើគ្រប់ភារកិច្ចការងារ, និងសូមប្រកបដោយពុទ្ធពរ និងពរទាំង ៥ ប្រការ គឺ អាយុ វណ្ណៈ សុខៈ ពលៈ និងបដិភាណ កុំបីឃ្លៀងឃ្លាត។ សូមអរគុណ៕